Praatjesmaker op bezoek bij ziekenhuiswoordvoerder Frank van den Elsen

02 december 2022 • 11:30 door Ferry Visser
Praatjesmaker op bezoek bij ziekenhuiswoordvoerder Frank van den Elsen

DORDRECHT - In deze terugkerende rubriek gaat onze praatjesmaker Ferry op bezoek bij Dordtenaren of bekende personen die werkzaam zijn in Dordrecht. Hij maakt nu een praatje met de man die tijdens de corona-epidemie bijna iedere dag in de krant stond met ‘de stand van zaken’ in het Albert Schweitzer ziekenhuis, persvoorlichter Frank van den Elsen.

Veel Dordtenaren lezen de naam Frank van den Elsen regelmatig in de media. Hoe komt dat? 

“Al dertien jaar ben ik communicatieadviseur in het Albert Schweitzer ziekenhuis en tevens woordvoerder. Dat houdt in dat ik in de media vragen beantwoord namens het ziekenhuis. En we zijn nogal veel in de pers, dus dan kom je me daar tegen. Vóór die tijd werkte ik negen jaar lang zélf als verslaggever en redactiechef bij AD De Dordtenaar, dus toen stond mijn naam vaak als schrijver bij het regionale nieuws. Bij mijn huidige perscontacten helpt het enorm dat ik uit ervaring weet waar journalisten naar op zoek zijn en hoe ze het graag ontvangen.” 

Ben je een Dordtenaar die hier ook geboren is?
“Nee, ik ben een geboren en getogen Limburger. Ik ging op m’n 19e studeren in Breda en ontmoette op de opleiding mijn latere echtgenote, een Dordtse. Met haar kwam ik naar deze mooie stad in 1994. Ik heb in de binnenstad, Oudelandshoek en het Reeland gewoond. In 2006 ben ik naar Hendrik-Ido-Ambacht verhuisd, omdat daar geschiktere nieuwbouwwoningen waren. Maar ik kom vrijwel elke dag in Dordrecht. Ik woon inmiddels langer in deze regio dan elders en voel me hier prima thuis. De directe volksaard beviel me gelijk. In het zuiden is communiceren met omwegen gebruikelijker. Ik kon nooit zo goed meegaan in dat ‘ontwijkende’ en hier hoeft dat niet. Carnaval begreep ik als jong kind al niet, haha. Ik herinner me goed dat ik toen al dacht: wat doen jullie nou toch en wat wordt van mij verwacht? Zuid-Holland Zuid heb ik vooral in mijn AD-tijd intensief leren kennen: mensen, bedrijven, politiek, verenigingen enzovoort. Er is hier veel moois te vinden en alles is prettig dichtbij elkaar. Wel jammer vind ik dat het soms zo extreem druk aan het worden is.”

Tekst gaat onder de foto's verder


Wie op dit moment aan het woord ‘persconferentie’ denkt, denkt meteen aan Louis van Gaal. Dergelijke bijeenkomsten zijn heel amusant of heel tenenkrommend. Tijdens corona stond je bijna iedere dag voor de media. Is dat te vergelijken met het optreden van een bondscoach?
“Dat was een heftige periode voor het ziekenhuis, in veel opzichten. Inderdaad had ik toen dagelijks intensief contact met veel media, maar niet door middel van persconferenties. Dat was toen meer een middel voor het kabinet, om het nieuwe beleid aan het land te presenteren. Als ziekenhuis hadden wij ons ook maar aan de continu veranderende regels te houden. De vragen die wij in die periode kregen, waren meer in de trant van: kunnen jullie de drukte aan, hoe zijn patiënten eraan toe? Er zaten dagen tussen dat hier helikopters af en aan vlogen, het was bizar. Wij beseften vanaf het begin dat we iets meemaakten wat nog nooit gebeurd was en misschien ook nooit meer zou gebeuren. Daarom wilden we aan het publiek – ondanks dat het ziekenhuis de eerste tijd grotendeels ‘plat’ lag – toch laten zien wat er hier speelde en dat het echt geen grap was. We hebben toen meermalen landelijke tv-ploegen de situatie op de bomvolle IC laten zien, uiteraard met strikte maatregelen en toestemmingen. Wat we daar zagen, maakte ook op mij diepe indruk. Inmiddels is mijn werk weer normaler en gaat het weer over ‘gewone’ medische en beleidsmatige zaken. Contact met kranten, radio, tv en nieuwssites heb ik elke dag één of meerdere keren. Na al die jaren weet ik meestal direct bij wie ik het antwoord kan vinden. Als het even kan, laat ik graag een dokter of andere inhoudsdeskundige het woord doen. Zij zijn degenen die de zorg leveren, die wat mij betreft mogen ‘shinen’, ik ondersteun vooral. Bij meer organisatorische onderwerpen voer ik zelf het woord, of adviseer ik onze bestuurders om het te doen.”

Overal hoor en lees je over personeelstekorten. Dit zal in een ziekenhuis niet anders zijn. Hoe gaat het ziekenhuis hier mee om?
“Ook de zorg ervaart inderdaad een fors personeelstekort. Dat maakt een ziekenhuis kwetsbaar, zeker in tijden dat ook het ziekteverzuim hoog is. Het is vaak improviseren om de zorg op een hoog en veilig peil te houden. We zijn erg goed in dat improviseren, maar soms blijven er toch helaas bedden dicht omdat het personeel er niet is. En dan moeten we noodgedwongen planbare zorg uitstellen. Dus personeel aantrekken staat hoog op de agenda. Er is gelukkig veel belangstelling onder jongeren. Onze verpleegkundige opleidingsplekken zitten vol. En we werven actief. We laten zien wat het werk inhoudt, hoe dynamisch het is. Een voordeel voor de zorgsector is dat er vaak een roeping meespeelt. Mensen in dit beroep willen zorgen, het komt uit hun hart. Natuurlijk moet je als ziekenhuis dan wel waarmaken dat je een goede werkgever bent. We dragen uit dat je hier ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen en invloed kunt uitoefenen op hoe je de dingen doet. Dat is ook mijn persoonlijke ervaring. ‘Hoe zou jij het doen?’, is een slogan die we gebruiken bij de werving voor vacatures.”


Eigenlijk ben je een rader in een groot communicatieteam. Uit hoeveel personen bestaat deze afdeling?
“Het team van communicatie bestaat uit zes communicatieadviseurs, een communicatiemedewerker, twee patiëntenvoorlichters en een fotograaf-vormgever. Van de zes adviseurs ben ik toegewezen aan de Raad van Bestuur en ik zit daarom op de directiegang. Dat helpt mee om veel zaken goed te overzien. Maar ik kom ook elke dag wel even op een polikliniek of verpleeg- of onderzoeksafdeling. In dertien jaar leer je een organisatie en veel collega’s goed kennen. Toch ben ik nog vaak verrast, dat ik denk: wauw, doen wij dat hier óók? Het werk van het communicatieteam omvat overigens veel meer dan de perscontacten. Wij verzorgen ook het intranet, de website, de social media, patiëntenfolders en -bijeenkomsten, het personeelsblad en allerlei adviestrajecten voor afdelingen die iets met hun communicatie moeten, omdat ze bijvoorbeeld in een veranderproces zitten of iets nieuws gaan introduceren. Best wel breed en veel, maar dit komt omdat het ziekenhuis zelf ook nogal breed en veel is, haha. Het feit dat hier zo ontzettend veel gebeurt en snel verandert, is een van de redenen dat ik er al lang werk én het nog steeds uitdagend vind. Sowieso omdat een ziekenhuis een plek van lief en leed is, waar ieder mens in z’n leven komt en dan vaak kwetsbaar is. Je levert je hier toch een beetje over. Dat motiveert mij om de communicatie met patiënten en met de samenleving optimaal te laten verlopen. Nee, dat lukt niet altijd, maar ook wij zijn een lerende organisatie te midden van grotere veranderingen. Denk maar aan de omslag naar meer zorg op afstand en digitalisering van de zorg.”

Via welke route of studie kom je in jouw baan terecht? 
“Nou, dat zal je verrassen, ik heb HBO toerisme & recreatie gestudeerd. Een heel brede managementopleiding, gericht op de reissector, maar wel met een wijde blik. Je leert van alle vakgebieden wel wat. Maar ik ben nu 52 dus dat is alweer lang geleden. Na de studie rolde ik al snel de kant op van communicatie- en marketingfuncties, onder meer bij de KLM en ik heb ook nog vijf jaren gefreelancet als tekstschrijver. Het is stap voor stap gegaan en zonder aanvullende opleidingen. Ik leer het wel in de praktijk, zolang mensen bereid zijn om me kansen te geven. Wanneer ik bij sollicitatiegesprekken de vraag kreeg: waar zie je jezelf over vijf jaar?, heb ik steevast geantwoord dat ik geen flauw idee heb. Ik wist vijf jaar geleden ook niet precies waar ik nu sta. Je kan plannen maken, maar veel is onzeker in een mensenleven. Ik kreeg achteraf weleens te horen dat ze dat antwoord verfrissend vonden.”

Wat wordt komend jaar jouw uitdaging in je werk?
“De uitdaging voor het hele ziekenhuis is om de zorgvraag, die steeds verder stijgt, op te vangen zonder extra medewerkers en extra geld. Dat is het overkoepelende strategisch doel voor de komende vier jaar. Maar ik noem toch iets anders. Eén groot en belangrijk dossier waar ik als adviseur van de Raad van Bestuur bij betrokken ben is de ontwikkeling van de Middenzone, het gebied pal voor onze deur in het Gezondheidspark, waar 700 huizen moeten komen. We hebben hierover een hele tijd in de clinch gelegen met de gemeente Dordrecht. Die wil het parkeren voor zorgpersoneel in dat gebied veel duurder maken en heeft ons lange tijd niet betrokken bij de planvorming. Daarin lijkt nu verbetering te komen. Ik hoop echt dat onze medewerkers erop kunnen vertrouwen dat de gemeente oog houdt voor het belang van onze bereikbaarheid per auto. We zijn de grootste werkgever in de Drechtsteden. Veel collega’s werken op onregelmatige tijden en wonen verder weg van Dordrecht, in de polder, of in Brabant. Het OV biedt dan bij lange na geen volwaardig alternatief om hier te kunnen komen. Voor patiënten die ziek zijn al helemaal niet. Dus we zitten er ook namens onze patiënten en bezoekers strak in.”

Hoe kom je zelf naar je werk? 
“Als het kan met de fiets. Mijn dochter van 9 jaar woont de helft van de tijd bij mij. Als ik haar naar of van school in Dordrecht moet brengen of halen, is fietsen niet heel praktisch in najaar en winter. Ik wissel dus af tussen fiets en auto. Ik vind fietsen van Ambacht naar Dordt zeker niet vervelend, zolang het niet hard regent. Je hebt je beweging ook meteen gehad.”

Ik weet dat je in Hendrik-Ido-Ambacht in de gemeenteraad zit. Vertel!
“Ook daar ben ik nog maar kort geleden ingerold doordat ik gevraagd werd. ‘Realistisch Ambacht’ is een conservatief-liberale, nieuwe partij. We zijn dit jaar in één keer met twee zetels in de raad gekomen en ik zat er dus bij. Zonder écht gedegen voorbereiding, maar gelukkig wel met enige kennis van gemeentepolitiek uit mijn jaren bij de krant. Eén van onze speerpunten bij de verkiezingen was dat er op zondag meer mogelijk zou moeten zijn in het dorp. Helaas houdt de nieuwe, grotendeels christelijke coalitie vast aan traditionele ideeën daarover. Daarnaast dringen wij aan op goed inhoudelijk debat over grote uitgaven van publiek geld. Het gaat vaak al te makkelijk, of er wordt zonder discussie opgevolgd wat Den Haag wenst. En we zijn tegen dwang op het gebied van afvalscheiding en vergroening. Die zaken zijn belangrijk, maar het moet ook uit mensen zelf komen.”


Je lijkt me een druk ‘baasje’. Houd je nog wel tijd over voor andere dingen? 
“Met fulltime werken en het raadswerk erbij zijn de dagen goed gevuld. Daar staat tegenover dat ik geen druk sociaal leven leid, bewust niet. Ik heb via het werk al veel waardevolle contacten en als ik vrij heb, ervaar ik graag rust met mijn directe naasten. Tv-kijken doe ik eigenlijk helemaal niet. Zelfs niet naar de programma’s waar ik beroepsmatig soms aan meewerk. Ik vind tv traag en oppervlakkig, vaak gericht op ophef, het brengt mij geen inspiratie of kennis. Ik kijk wel films en lees veel online nieuws en non-fictieboeken: historie, psychologie, techniek, kunst, reizen.”

Gun je jezelf ook af en toe een vakantie?
“Ja, dat is het goede woord, ik gun mezelf dat echt want ik vind het belangrijk. We gaan op vakantie het liefst steeds naar een andere plek. Bijna niets is leerzamer dan een nieuw land of regio ontdekken. Ik denk daar dan later nog vaak aan terug en maak fotoalbums. De laatste vakantie, afgelopen najaar, heb ik met mijn vriendin twee weken per auto New England doorkruist, in de oostelijke Verenigde Staten. Heerlijk vrij, genieten van de ruimte en het landschap.”

Heb je huisdieren?
“Ik heb drie katten, waaronder één oude taaie knul van bijna 20 jaar oud en een erg mooie kat van het ras Savannah. Die is heel sociaal en slaapt steevast naast me. Zit ik te werken, dan komt hij vaak met zijn ruim zes kilo op mijn schouders geklommen.”


Naar welk concert of theater ben je het laatst geweest?
“Kort geleden kreeg ik kaartjes van iemand die zelf niet kon gaan voor een danstheaterstuk van de Tsjechische choreograaf Jiří Kylián. Ik wist niets van hem, zou het zelf nooit gekozen hebben, maar vond het beeldschoon. Het laatste zelfgekozen concert was van filmcomponist Hans Zimmer, een kerstcadeautje aan mijn zoons van 25 en 22 jaar. Door corona konden we er pas ruim twee kerstmissen later eindelijk van genieten en dat was dan ook fenomenaal. Grappig was dat Zimmer diezelfde nacht een Oscar won voor de muziek van de film ‘Dune’, terwijl hij zelf niet bij die uitreiking was, omdat hij zijn optreden in Amsterdam niet wéér had willen afzeggen.”

Ik ga nu toch even terug in de tijd. In jouw jonge Limburgse jaren heb je vast wel van andere muziek gehouden. Noem eens wat namen waarvan jij uit je Limburgse plaat ging?
”Ik mag dan een kind van de jaren 70 en 80 zijn, maar grote namen als Stones, U2, Springsteen of Golden Earring hadden niet echt vat op me. Met de Dire Straits had ik wel wat in die tijd. Op mijn hedendaagse playlists loopt het extreem uiteen, van klassiek tot dance en van Jacques Brel tot Lady Gaga. Ik zap soms wel twintig keer tot ik eindelijk iets heb dat bij de huidige gemoedstoestand past. Met Nederlandstalig heb ik niks. Ik houd trouwens ook zeer van stilte, dan kan ik mijn eigen gedachten goed ordenen.”

Ben je een keukenprins en wat is je lievelingseten? 
“Van alles. Op vakantie uit eten levert vaak mooie verrassingen op. Een eigen gerecht waar ik dol op ben is een roerbakmie met onder meer kip, veel pittige kruiden, banaan, ananas, champignons, paprika en pindakaas. Daar doe ik de kinderen ook een erg grote lol mee. ‘Bananenprut’, heet het dan.” 

De laatste vraag in deze rubriek: heb je nog een uitsmijter van dit interview? 
“Hmm, ik ben niet zo van de diepzinnige gedachten, haha. Al maak ik me wel zorgen om de situatie in de wereld en dan met name om een aantal vrijheden en het democratisch gehalte. Ik heb het gevoel dat in een razend tempo steeds meer moet en minder mag, zonder veel debat. Of het debat speelt zich af buiten ons zicht, of in Brussel. ‘Het moet nu eenmaal...’ Ja de groeten, van wie dan? Bij corona hebben we gezien hoe makkelijk persoonlijke vrijheden verloren gaan onder invloed van groepsdruk. Ik heb dat soms dreigend gevonden. Daar moeten we echt op letten. Verder ben ik vooral blij als iedereen gezond is en zich goed ontwikkelt. Ik heb het geluk dat dat voor mij en mijn naasten nu het geval is en dat gun ik iedereen die dit leest, want het is voor velen geen makkelijke tijd nu. Pas op jezelf en op elkaar.”

Foto’s: Frank van den Elsen ASZ en Ferry Visser (tevens bewerkingen)

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.