Rond de jaarwisseling...

“Elk afscheid betekent de geboorte van een herinnering”. Een uitspraak die rond de jaarwisseling het goed doet, want u maakt ongetwijfeld de balans op: een evaluatie van 2006 en goede voornemens voor 2007. De politiek kent ook zo’n fenomeen: zichzelf respecterende organisaties houden nieuwjaarsrecepties waar genodigden een ritueel gedrag vertonen: men wenst elkaar “de beste wensen” voor het komende jaar. Nee, het maakt dan niet uit of men van de oppositie is of van de coalitie, onder het genot van een drankje of een hapje gunnen de aanwezigen elkaar “het beste”.

Dan is zo’n gelegenheid niet het moment om eens met elkaar van gedachten te wisselen wat “de beste wensen” eigenlijk inhouden. Nee, er worden dan geen diepzinnige dialogen gehouden, zoals Griekse wijsgeren deden, over de inhoud van begrippen als “het goede”, “rechtvaardigheid”, enz.. Dat lijkt me ook niet op zijn plaats: geen dialogen, maar toch is er wel iets dat me herinnert aan de Griekse volksvergaderingen. Zichzelfrespecterende organisaties, zoals gemeentebesturen, vakbonden, enz. houden namelijk de traditie of rite in stand om hun voorman of vrouw een soort “State of Union” te laten houden, waarin de deugden van het beleid van hun organisatie worden uitgestald.  Vele Griekse volksvertegenwoordigers probeerden in hun speeches met behulp van hun retorische gaven de bevolking van hun "gelijk" te overtuigen....

Of in goed Nederlands: een burgemeester of een voorzitter laat in een monoloog zijn/haar licht schijnen over hoe goed het uitgestippelde beleid in het afgelopen jaar is uitgevoerd. Daaraan worden vaak direct de visionaire gedachten van de Speecher gekoppeld. Natuurlijk: het gaat om “persoonlijke” opvattingen met een vrolijke noot of waarin juist harde noten worden gekraakt. Kortom: gewoon een “uitgesproken” column! De Ambachtse Burgemeester deed dat op een voortreffelijke wijze. Je kon merken dat hij zijn mediatraining het afgelopen jaar met succes had gevolgd.

Aan deze gewoonte doen vele ambtsdragers mee, variërend van de burgemeester van Hendrik-Ido-Ambacht, de voorzitter van het Drechtstedenbestuur, (een bestuur van een Zuid-Hollandse "stedenbond"), Zuid-Holland Zuid, politiecommissarissen, de Koningin tot zelfs president Bush toe…..

Voor de huidige premier is zo'n speech moeilijker, want die zit in een carrousel van de “stille diplomatie”. Dit is  een traditionele werkwijze: met gesloten deuren en gesloten vensters op de stille heide (in Friesland) elkaar zien te vinden. Voor de christelijke partijen is dit overigens een gouden kans om de discussie over normen en waarden te intensiveren en te concretiseren. Een wens die bij vele CDA- en CU-stemmers leeft en die dit het beste voor ons land vinden. Misschien leeft deze wens ook bij veel PvdA-ers. Dat is mijn indruk, die ik van de nieuwstoespraak van de burgemeester heb overgehouden. Zo wil hij geen kinderen van asielzoekers in de cel en geen platte markteconomie.   

Ik weet niet wanneer deze traditie van nieuwjaarstoespraken is ontstaan, maar voor sommige ambtsdragers is een mooi moment om te zeggen wat ze denken. Althans: zo komt het over. En als ik zo de naam Hendrik-Ido-Ambacht nog eens lees en aan vroeger denk, denk ik: wat is het fijn dat onze burgemeester nu zo’n toespraak mag houden.

Waarom? Wel, als ik aan de toekomst denk vrees ik voor de kleine gemeenten. De huidige minister van Binnenandse Zaken wil namelijk gemeenten die een omvang hebben van circa 40.000 inwoners. Als legitimatie hiervoor wordt geschermd met vage begrippen als “bestuurskrachtmeting”. En blijkbaar als een soort tegenwicht en vooruitlopend op de fusies van gemeenten, hebben zeven Drechtstedengemeenten een "Stedenbond"  gevormd met een echt bestuur. Deze Unie biedt deze gemeenten natuurlijk “behoud van eigen identiteit” en “autonomie”. Anderzijds wordt “werkenderwijs” toch geïnvesteerd in projecten met een Regionaal Belang.

Raadsleden zijn "not amused" met dit proces van regionalisering. Begrijpelijk want zij zijn in de eerste plaats lid van de gemeenteraad en worden lokaal (en niet regionaal) door de kiezers afgerekend. Ik bemerk dan ook een grote afstand tussen het regionale gebeuren en de kennis van een gemeenteraadslid (niet zijnde lid van de Drechtraad) over regionale projecten.

Ik had het voorrecht om deze projecten van de Drechtsteden het afgelopen jaar te volgen, zodat de betrokkenheid aanzienlijk wordt verbeterd. Het is zelfs een verrijking van het raadslidmaatschap! Eigenlijk zouden raadsleden een soort stage bij de Drechtsteden moeten volgen om een brede regionale blik te krijgen...

Tja, dit sluipende regionaliseringsproces doet me denken aan de weg die Unie der Zeven Verenigde Nederlanden destijds ging: van een statenbond naar bondsstaat…. Mogelijk dat deze stedenbond (Unie van de Drechtsteden) via de tussenschakel van de Netwerkstad toch een Agglomeratiestad wordt…..

Deze opschaling lijkt een voortzetting van het proces van de vorming van grote bestuurlijke eenheden. De heerlijkheden (buurtschappen) werden na de Franse tijd samengevoegd. Ook in onze regio. Strevelshoek en ook Rijsoord kwamen uiteindelijk bij Ridderkerk terecht. Met Rijsoord en Strevelshoek hadden in 1852 de Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland een ander plan, namelijk om beide buurtschappen samen te voegen bij Hendrik-Ido-Ambacht en Sandelingenambacht. Maar Ridderkerk wist met de volgende argumenten de regering te overtuigen dat Rijsoord en Strevelshoek bij Ridderkerk behoorden:

- kerkelijk behoorde een derde deel van de bewoners van de Pruimendijk, de Waaldijk, de Noldijk en de Westzijdschendijk bij Rijsoord

- de kinderen bezochten in Rijsoord de basisschool

- de behoeftigden werden door de Diaconie en het Armenbestuur van Rijsoord ondersteund

- een combinatie met H.I. Ambacht zou de verhoudingen nog moeilijker en ingewikkelder maken.

Wat dit laatste nu precies inhield, is mij niet duidelijk, maar ik  kan mij -gelet op de sociale verhoudingen tussen Rijsoordenaars en Ambachters- daar  wel iets bij voorstellen. Overigens: of deze argumenten nu nog opgaan, waag ik te betwijfelen. Voor Oostendam/Rijsoord bestaan grote plannen: het zou weleens het Wassenaar van Ridderkerk kunnen worden. De mogelijkheid tot de bouw van 80 nieuwe luxewoningen in Oostendam wordt onderzocht en heeft inmiddels voor grote onrust gezorgd. Zo krijgt de Ambachtse wijk Groenewaal - in de volksmond ook wel "de Goudkust"  genoemd-  waarschijnlijk dan toch nog een pendant….

Ik wil niet in een mineur afsluiten, maar het is toch wat zuur om als college aan het einde van het jaar te moeten horen dat de zorg voor het milieu in Ambacht tekort schiet. Een deskundige jury van drie personen heeft in november en december 2006 op verzoek van de Zuid-Hollandse Milieufederatie de collegeprogramma’s van twaalf genomineerde gemeenten in Zuid-Holland beoordeeld en vergeleken op natuur en milieuaspecten. En blijkt Ambacht niet hoger dan een 4 te scoren!

De integrale benadering is in het programma van Hendrik-Ido-Ambacht alleen toegespitst op natuur- en milieueducatie. Volgens de jury kun je op alle beleidsterreinen in de gemeente het aspect duurzaamheid integraal meenemen en is het college hierin weinig ambitieus. In het verslag staat dat:

“Op gebied van water heeft het college voornamelijk oog voor de huidige wateroverlast in bepaalde straten, maar een toekomstvisie ontbreekt ten aanzien van de stijgende waterspiegel en de verwachte hevige regenbuien door klimaatverandering.

Op lokaal natuurbeleid scoort Hendrik het volle aantal punten, vooral door meer aandacht voor milieuvriendelijk beheer en het versterken van de groenstructuur in de gemeente. (Kijk dat is weer meegenomen!  Over het groenbeheer krijgt de gemeenteraad binnenkort nog een rapport van de Lokale Rekenkamer WS)

Met betrekking tot het buitengebied is het afwachten op een toekomstvisie die zal worden uitgewerkt in een structuurvisie. Net als Gouda kiest Hendrik-Ido-Ambacht ervoor om de vervoersbewegingen in de gemeente goed in kaart te brengen. Daarna wil de gemeente komen tot een samenhangende aanpak.

De jury wil gezegd hebben dat een dergelijke aanpak nog alle kanten kan opgaan. Het geeft geen enkele garantie dat het college zal kiezen voor de meest duurzame variant, hoewel de intentie om mobiliteitsbeleid te baseren op cijfermateriaal waardering oogst. Het college berust erin dat de mogelijkheden om het openbaar vervoer te verbeteren gering zijn en heeft in deze richting geen ambities. Op gebied van verkeersbeperking scoort de gemeente zeer matig. Het coalitieprogramma krijgt geen punten voor afval, duurzaam bouwen, water, klimaat, buitengebied en voor luchtvervuiling.De jury heeft daarnaast geen innovatieve of verrassende voorstellen aangetroffen”. (Kijk dat komt hard aan!)