Goed rijgedrag is het beste rijbewijs!
Soms heb je te maken met “live events.” Zo hoorde ik onlangs een gesprek in een winkel van een aantal jonge dames over het halen van een rijbewijs. Argumenten als “het is zo duur,” “het duurt zo lang,” “je moet er zo veel voor doen,” “ik ben bang om te zakken bij het examenrijden”, werden in dit gesprek genoemd. Argumenten, die je wel zult herkennen. Dan denk je weleens: vroeger was het veel gemakkelijker om je rijbewijs te halen. Nu zijn de eisen veel strenger. Toegegeven: de verkeersdrukte was toen veel minder én de wegen waren minder goed onderhouden en minder breed (zie foto).
Ambachtse Autorijschoolhouders
En als je de herinneringen op Facebook van Foto’s van en over Ambacht leest van Ambachters over hun autorijschoolhouders is dat leuk om dat weer te herkennen. Autorijscholen, die werden genoemd zijn en waarvan de meeste niet meer bestaan: zijn onder meer:
- Autorijschool D. Voet, die in de jaren 60 actief was.
- Rijschool Otto. Een echte Ambachtse rijschoolhouder, die in 1970 werd opgericht. Daar kreeg ik autorijles van mevrouw of heer Otto. Op donderdagavond kon dan je theorieles volgen achter in de tuin in een soort van tuinhuis/garage. Deze rijschoolhouder houdt de vaart er in, want hij bestaat nog steeds.
- Rijschool Jan Boer
- Rijschool Richard van de Werken
- Rijschool van Kooten
- Rijschool Tony. Een klant herinnert zich over hem het volgende: “Deze Italiaan vond alles goed. Ik reed een keer op de A16 met circa 140km/uur, maar je mocht 100 km. Op een gegeven moment zei hij: En wat vind je, gaat wel lekker zo hè. Of ik iets zachter wilde…..”
Een lesauto van Autorijschool Jan Boer
Bevoegd, maar ook bekwaam?
Tja, wanneer kwam het officiële rijbewijs en wanneer de rij-instructeurs? De wettelijke basis hiervoor was de Motor- en Rijwielwet uit 1906. Begin 20e eeuw voerde het parlement regelmatig discussies over aanscherpingen van het rijbewijs en hogere eisen van de rij-instructeurs. Als je zo de behandelingen van deze wijzigingen in 1908 en het begin twintiger jaren bestudeert, bestond weinig draagvlak voor de invoering van een rijbewijs met veel strengere eisen.
In de Wet uit 1924 stond dat een provinciale ambtenaar een ‘proefrit’ moest maken met de aanvrager van een rijbewijs. “Als deze voldoende vaardigheid bezit in het besturen van een motorrijtuig’ kreeg hij een ‘verklaring.’ Deze wijziging kwam vanuit de Kamer en kreeg steun van een flinke meerderheid Kamerleden. Ir. G.J. van Swaaij, de toenmalige minister van Waterstaat, was tegenstander en noemde enkele argumenten:
- onvoldoende capaciteit. Wie zou de 15.000 automobilisten en 30.000 motorrijders moeten ‘beproeven?’
- ‘als men die attesten had, moet hoeveel procenten zou het aantal ongelukken verminderen?
- ‘als alle leden dezer hooge vergadering door specialiteiten moesten worden onderzocht of ze geschikt waren voor Kamerlid, dan zouden er misschien velen afvallen! Moet men deze bestuurders door neus-, keel-, en oogartsen laten onderzoeken?’
-‘de oorzaken van ongelukken liggen “elders dan gemis aan bekwaamheid en geschiktheid. Gedacht werd dan aan andere oorzaken, als onbesuisd rijden of gebruik van sterken drank.”
Maar ook aan: de kleine wegen, waar het elkaar passeren veel rijkunst vergde (zie foto).
Het passeren vergde, niet alleen niet op Krommeweg, maar ook op de Vrouwgelenweg een goede rijkunst
Geschiktheid auto-instructeurs: soms glaasje op
Over sterke drank gesproken, onder de rij-instructeurs kwam dat ook nog al eens voor. Zo las ik het volgende: “Van een adviseur in Sas van Gent werd verteld dat hij proefritten afnam na het drinken van 20 tot 30 glazen bier. Er volgende geen sanctiemaatregelen, want zoals een bestuurder van het Bureau opmerkte: “Dat zegt niet zo heel veel, want de bevolking aldaar drinkt over het algemeen zeer veel alcoholische dranken.” Dat is een sterk verhaal, maar geeft aan dat de kwaliteit van de ‘adviseurs’ of rij-instructeurs in het (verre) verleden te wensen overliet.
Over de Ambachtse ‘adviseurs’ waren de meningen verdeeld op Facebook. “Ik heb les gehad van Jan van 't Hek bij Blad. Geweldige man met zijn shaggie naast je,” schrijft een vroegere klant. Of: “Ik zat bij Rijschool Tony, een Italiaan met pit. Hij gaf les in een oude Daihatsu Charmant. En hij maar zeggen met invoegen: kom op, gas erop. Je moet vaart maken. Huphup. Maar die auto had volgens mij al 300.000 km gereden en was niet meer vooruit te branden. En theorieles van zijn vrouw, gewoon bij hem thuis. Alles in één keer gehaald!”
De auto-instructeurs gaven geen les op het ijs. Desondanks waagden zich in 1929 bestuurders (en met succes!) met hun auto op de ijsbaan op De Noord....
Bestuurders: ongeluk in zit in een klein hoekje
Betekende het halen van een rijbewijs nu geen ongelukken meer maken? Meestal wel, maar soms ging het wel eens mis. Dat trekt natuurlijk de aandacht van de lokale pers. Bijvoorbeeld toen zaterdagavond 21 januari 1967 een Zwijndrechtenaar en een Ambachter het vroegere tolhuis aan de Langeweg in de bocht naar de Rijksstraatweg letterlijk binnen reden… De bewoner, Leen Huizer, die daar zo’n 60 jaar woonde, had dit wel verwacht. De pui van zijn huis werd al een keer geraakt en er reed een foto bij hem de sloot in. En inderdaad: dat was voor hem zeker een “live-event”! (zie foto) Hij mocht zijn huis namelijk niet meer in....
Leen Huizer aan de Langeweg kreeg op een avond op 21 januari 1967 een onverwachte bezoeker binnen...
Blijkbaar had minister Van Swaaij in 1924/25 toch gelijk toen hij zei dat de oorzaak van ongelukken niet ligt aan het gemis aan bekwaamheid, maar aan onbesuisd rijden.. Daarom is het goed dat examinatoren van het CBR in het verleden kandidaten --ook na veel lessen- toch hebben laten zakken... (zie filmpje)
Foto's: Facebook Foto's van en over Ambacht
