Het wisselen van het jaar

31 december 2008 door Willem Schneider

HENDRIK-IDO-AMBACHT - Het wisselen van het jaar geeft een gemengd gevoel:  er is weer een jaar voorbijgegaan waar soms dierbaren je ontvallen zijn, een gevoel van terugkijken.
Binnen dat kader wil ik ook deze column vullen. Maar ga ik u niet vertellen hoeveel schriftelijke vragen er in de gemeenteraad van Hendrik-Ido-Ambacht er zijn gesteld of hoeveel moties of amendementen de raadsfracties in 2008 hebben ingediend. Dat lijkt me niet interessant voor u, al was het alleen dat deze op één hand te stellen zijn. Bovendien is er nog één aangenomen raadsmotie die al meer dan een jaar op uitvoering wacht. Maar dit terzijde.

Handhaving
Eén aspect waartegen het gemeentebestuur rond de jaarwisseling tegen aan loopt, is dat van de handhaving. Jongeren hebben immers de neiging om rond deze wisseling met vuurwerk uit hun dak te gaan. In de Biblebelt, waarin Ambacht ook ligt, schijnt dat in sommige plaatsen een soort hoogtepunt van het jaar te zijn. Maar gelukkig: in ons dorp valt dat tot nu toe mee, temeer omdat er een “feest” wordt gehouden in de sporthal waar de trommelvliezen het zwaar te verduren krijgt. Dit feest wordt overigens door het gemeentebestuur ook gesponsord: de (preventieve) handhaving van de openbare orde is dat moment belangrijker dan het trommelvlies!

Evenementen
Behalve het nieuwjaarsfeest, waar de bestuurders mee te maken hadden, waren er in het (verre) verleden andere belangrijke evenementen waren in de regio waar de handhaving van belang was. Ik noem er twee:

a. Vlaskermis. Die was vooral in Oostendam populair. En vaak ging dit volksvermaak er gewelddadiger aan toe dan de huidige jaarwisselingen. "Menige oude veete werd opgehaald en maar zelden bleef het mes in den zak. Op dergelijke dagen was in Oostendam een groote politiemacht uit den vreemde samengetrokken om te trachten de orde zoo goed mogelijk te handhaven", zo las ik in een boek dat de historie van de regio beschrijft.

b. De jaarlijkse lotingsdag. Zoals bekend was er tot in het begin van de jaren 90 van de vorige eeuw de dienstplicht. De verkiezing van de jongeren dienstplicht gebeurde op verschillende in manieren. In de 19e eeuw was er een verkiezing in de vorm een loting van jongemannen in de militie. Dat gebeurde ook bij jongemannen uit Hendrik-Ido-Ambacht en Ridderkerk.
"Zoodra een ieder zijn nummer uit de kom gehaald had, werd het op de pet gezet en ging het kroeg in, kroeg uit. De Oostendammers en Ambachtenaren, die zich sterk tot elkaar aangetrokken voelden, waren de schrik van heel Ridderkerk. Iedereen slaakte een zucht van verlichting wanneer die groep het laatste café aan de Molendijk voorbij was. In Oostendam en Ambacht werd dan de fuif voortgezet", zo luidt het relaas.

Handhaving van toezichthouders
Was er destijds inderdaad een grote politiemacht? Er was in elk geval geen ME, of zo. Elk dorp kende zo zijn veldwachter(s). Ridderkerk had er eind 19e, begin 20e eeuw drie.

Van Hendrik-Ido-Ambacht weet ik dat niet.Daarnaast waren “klapwakers”of de “klepperman”.  In een “Ordonnantie” (Verordening) uit 1724 las ik dat deze klapwaker de volgende functie had:
 “De klapwaker zal in het omgaan gewapend zijn met een halve piek. Om 10 uur precies begint zijn wacht. Op elke lengte van 6 roeden moet hij de klap slaan en het uur uitroepen tot ’s morgens 4 uur incluis. Hij zal zich altijd nugteren en bekwaam moeten houden en zich wachten voor vloeken, schelden en kwaadspreken. Hij moet letten op open deuren, vensters, op brand, dieverij, huisbraak, straatschenderij en hooge vloeden. Hij mag buitenshuis geen tabak rooken en moet voorbijgangers, die dat doen, waarschuwen en zoo nodig bekeuren. De klapwaker, in functie, staat onder speciale bescherming van Schout en Schepenen. Zij zullen bevorderen, dat ieder, die den klapwaker met woord of daad kwalijk bejegent, rigoreuselijk wordt gestraft. De klapwaker zal op zijn eed geloofd worden”. 

Kijk, zo’n profielschets past naadloos bij die van de huidige toezichthouders. Deze hulp van de veldwachters mochten zelfs degenen die buiten rookten, bekeuren, en het vloekverbod handhaven. Minister Klink zou blij geweest met deze klapwakers, zeker nu het rookverbod in de cafés gehandhaafd moet worden.
Met de klepper in zijn hand maakte hij ieder uur van ’s avonds 10 uur tot ’s nachts 4 uur zijn ronde over het dorp, klepperend, waarbij hij riep: “ellef uur heit de klok, de klok heit ellef”. Met Nieuwjaar maakte een rondgang, waarin hij een “Nieuwejaars Heil- en Zegenwensch” uitsprak. Zo sprak de klapwaker van “Rijsoort” in 1839 “den Nieuwejaars Heil- en Zegenwensch uit” “eerbiedig opgedragen aan de Hoog-Welgeboren Vrouwe van Rijsoort, aan de Heeren Burgmeester en Predikant, en verder aan de Burgerlijke en Kerkelijke Besturen alsmede aan de Burgerij van Rijsoort bij den aanvang van het jaar 1839”. 

Van verleden naar heden
Van het verleden is het een kleine sprong naar het heden. En ook daar wil ik u een anekdote in het kader van de handhaving niet onthouden.
Naar aanloop van de jaarwisseling vindt er verscherpt toezicht plaats. Ik had de indruk dat dit in onze wijk op 5 december begon. Op deze dag is het een (goede) gewoonte om als of namens St. Nicolaas wat cadeaus uit te delen aan kinderen en volwassenen. Volgens mij waren sommige toezichthouders (surveillanten) die enkele keer in onze wijk hun rondje rijden op die 5 december in een gulle bui en vrijgevig.

Niet Parkeren 
Wat wil namelijk het geval? Huizenbezitters zijn gek op een prachtig uitzicht: vanuit je raam ver van je af kunnen kijken, geen last van geparkeerde auto’s van je buren, enz. En inderdaad:
Enige tijd na de komst van de kliko’s besloten de gemeente –blijkbaar in samenwerking met Netwerk-  om in een onze wijk een aantal parkeerplaatsen (minstens 6) om te dopen tot: NP (Niet Parkeren). Jawel: ook voor ons huis staat zo’n prachtige straattegel met NP. Een meneer van Netwerk kwam het nog eens per woning toelichten. De (broodnodige) parkeerplaatsen met NP mogen de bewoners in principe niet gebruiken, omdat de ophaalwagens van de vuilnis dan hun draai door de bocht maken. Momenteel kunnen ze deze draai niet maken en rijden ze achteruit de straat weer uit. Gevaarlijk natuurlijk, zeker als er kinderen op de speelveldjes aanwezig zijn. 

Dezelfde meneer vond het overigens niet zo heel erg dat er “toevallig” wel auto’s  op de NP-plaatsen, (er is inderdaad een nijpend parkeerprobleem) maar liever dan niet als de inzamelauto langs komt. Formeel NP, maar toch gedogen….. En daar ging mijn vrije uitzicht!!
 Om het verhaal compleet te maken, kan ik u ook vertellen dat het formeel afsluiten van parkeerplaatsen helemaal niet nodig is. Immers: het ophaalmechanisme bij de inzamelauto zit aan de rechterkant van het voertuig. Zou de inzamelauto inderdaad bochten kunnen nemen, kan hij in onze buurt de volgende kliko niet legen, omdat….. de kliko aan de linkerzijde van de straat is gesitueerd en de inzamelauto alleen kliko’s ter rechterzijde van de auto kan legen!!! 

De functionele legitimiteit van het “NP-parkeerplaatsen” ontbreekt daarom geheel. En daarom is het vreemd dat Toezichtouders  -blijkbaar niet op de hoogte van het gedoogbeleid-   op 5 december in een vrijgevige bui als St. Klazen parkeernormen stonden uit te delen. Daar nam ik dus met gemengde gevoelens kennis van!! Voor u een anekdote “ter leringhe ende vermaecke”.

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.