Er gekleurd op staan

8,5 uur luisterwerk, veel interrupties en debatten, een afwezige oppositie, een  ongeschonden begroting en een P-slag van de raad.  De volgende bezuinigingsronde is weer veilig gesteld. Zie hier in een notendop het eindresultaat van de Ambachtse begrotingsraad 2006. Een persoonlijke en gekleurde terugblik

U zult vast wel hebben gehoord van het dualisme in de gemeenteraad. Kort gezegd is dat een lokale variant van wat u in de landelijke politiek ziet: college regeer, raad controleer!

Dit is het theoretisch model, maar de politieke praktijk is weerbarstiger. Er doet zich namelijk een complicatie voor: het college is doorgaans verenigd in haar standpunt, de raad is in het algemeen beschouwd een intern verdeeld huis, bestaande uit twee verdiepingen: de partijen die het college steunen en de partijen die het college niet steunen.

En u weet het: als een huis verdeeld is, is het moeilijk functioneren. Hoe is dit probleem op te lossen? Daar is door de Ambachtse bestuurders in het verleden diep over nagedacht (op de heide?). Namelijk: creëer een besluitvormingtraject in de vorm van een trechter. Beter gezegd: nodig de oppositie uit om “interactief”  mee te denken en creëer een of twee momenten van commitment, waar de oppositiepartijen positie kiezen. Dat gebeurt bijvoorbeeld in het voorjaar waar een “technische” werkgroep de Kadernota voorbereidt. En als je nu ook nog een lid van de oppositiepartijen tot voorzitter van deze club bombardeert, ja dan is speelruimte van deze partij(en) niet zo heel groot meer. Zeker niet als de Algemene Beschouwingen in het teken van bezuinigingen staan. Deze Beschouwingen zijn immers het eind van een traject! Met deze benadering in het achterhoofd moet u  deze -ongetwijfeld gekleurde-  column lezen.

Tegen deze achtergrond kon men verwachten dat de Algemene Beschouwingen van 2006 geen vuurwerk zou opleveren. De financiele ruimte gaf nauwelijks mogelijkheden om in aanloop naar de verkiezingen leuke dingen voor de kiezers te doen. De bezuinigingen werden door de partijen geaccepteerd. Daarvoor hoefde men dus geen Bezuinigingspartij, zoals in de periode 1931-1935 in Ambacht het geval was, in de Raad te hebben.

Natuurlijk: het was te begrijpen dat de oppositiepartijen vooruit stevige en stoere taal zouden uitslaan in de pers. Zeker als er de verkiezingen aanstaande zijn. Zoals bekend, mogen de fracties in de raad vooruitlopend de Algemene Beschouwingen op de  gemeentelijke pagina in De Combinatie hun standpunten aan het Ambachtse publiek etaleren.

Met de Franse slag schreef Gemeentebelangen zelfs dat “door de bezuinigingen de bijl aan de van de door ons college zo beschermde, fundamenten van onze samenleving wordt gelegd”.  De bezuinigingen veroorzaken “geen bloeiend, maar bloedend verenigingsleven in onze gemeente”.  Dat zijn zwaar aangezette termen, je zou bijna Franse toestanden verwachten, waarbij het Ambachtse verenigingsleven “en masse” (de jongeren voorop)  in opstand komt tegen de magistratuur. De boodschap voor de Ambachtse kiezer is dus duidelijk: GB komt op voor het verenigingsleven!  Diezelfde kiezer zat echter niet bij het debat, want daar was de toonzetting geluk heel wat milder. Begrijpelijk, want ook GB wil in de ogen de huidige coalitiepartijen een geloofwaardige partij in toekomstige coalitieonderhandelingen worden. Natuurlijk: er moest een motie moet komen om een geloofwaardige terugtocht te dekken. Iets in de zin van: wethouder Welzijn ga - om tot “constructieve oplossingen”  te komen -  nog eens praten met de besturen van de verenigingen en koppel nog eens terug. In elk geval vóór de behandeling van de Welzijnsnota. En dan moet u weten dat de behandeling van deze Welzijnsnota over de raadsverkiezingen is heen getild en op zijn vroegst in april 2006 wordt behandeld. Het zou overigens een interessante casus zijn als de volgende wethouder Welzijn uit de gelederen van GB komt, en te weten met welk verhaal hij/zij komt om de “bloedende” bezuinigingen van het verenigingsleven te verdedigen.

Was de PvdA de lachende derde? Voerde zij goed oppositie? Dat vond ik niet. Ook de PvdA volgde dezelfde strategie als GB: Ongezouten kritiek op de coalitiepartijen in De Kombinatie en tijdens de eerste termijn een beetje goochelen met cijfers (met de Franse slag),  en  een amendement indienen. Nee, niet voor de jongeren van Dock03, maar voor de Volksuniversiteit Bouquet. Deze club (met veel kiezers) zou jaarlijks structureel 10.000 Euro moeten ontvangen. Maar alras werd tijdens het debat duidelijker dat dit amendement ook een terugtocht afdekte. De fractievoorzitter van de PvdA vroeg zich zelfs tijdens het debat af of er eigenlijk nog niet meer bezuinigd moest worden dan het college had gedaan. Want ja, als de PvdA in de nieuwe coalitie zou komen, dan zou er nog een erfenis van dit raadscollege liggen.

En het CDA? Dat was vorig jaar een dwarsligger: deze fractie had een motie ingediend, die later werd ingetrokken. Daar heeft het CDA dit jaar van geleerd. Natuurlijk: veel woorden voor en sympathie voor het verenigingsleven, maar fractie bleef aan boord van het collegeschip en ging niet zo als vorig jaar aan de zijkant hangen.

Dan SGP/CU. Terecht meende de fractievoorzitter op dat het gaat om algemene beschouwingen, waarbij partijen hun ideologische achtergrond naar voren mogen brengen. Met name de relatie tussen geloof, religie en politiek. Dat heb ik bij het CDA in eerste termijn wel gemist. Gelukkig kwam een lid van de CDA-fractie  – hij noemde zich een “huis-, tuin en keuken  PKN-er “ (een prachtige uitdrukking!) in tweede termijn daarop terug. Jammer dat overigens dat de VVD ook niet op deze relatie inging. Want is het niet de VVD-er Hirsi Ali die een strikte scheiding tussen geloof en politiek (laïcité) wil, zoals in Frankrijk gebeurt? Het schijnt overigens dat deze dame tot een minderheid in de VVD zou behoren. Daarom zou het fijn zijn te weten wat de bijdrage van de plaatselijke VVD-fractie in deze (partij)discussie is.

Religie en politiek heeft de laatste jaren tot weinig discussie aanleiding gegeven. Dat is jammer. Want in het verleden was dat wel eens ander. Zo ging in 1939 de SDAP, de voorloper van de PvdA, in op het principiële betoog van de SGP. Zo zei de SDAP-er Visser, “dat opkomst van den landarbeidersstand te danken is aan de Fransche Revolutie. In het bijzonder de Calvinisten, waaronder de Kerstianen (ds. G.H. Kersten was de oprichter van de SGP WS), veel te danken aan de Fransche Revolutie. Deze heeft hen gebracht tot organisatie. Wanneer men spreekt over revolutionair dan heeft Da Costa de grootste revolutie gepredikt in 1823”… Tja, hoe men over deze interpetatie van de geschiedenis denkt, deze SDAP-er had zich in elk geval goed in de geschiedenis van het christelijke politiek verdiept…Een goed voorbeeld voor de huidige PvdA-politici.

En dan de reactie van het college. Die deed met me denken aan de uitspraak van enkele bekende stripfiguren:  “Rare jongens die Romeinen”. Een uitspraak die ik (vroeger) wel eens las bij de Asterix, Obelix en de leider van deze opponerende Galliërs, die zich tooide met de prachtige naam Abraracourcix. Ze zeiden dit vooral toen Romeinse soldaten vanuit hun positie gedwongen werden om nog eens te pogen aan te vallen, wetende dat zij zouden gaan vechten tegen een superieure tegenstander.

Met name de wethouder van Financiën sloeg als een Obelix hard terug naar de PvdA. De wethouder WOS had als Panoramix een toverdrank, in de vorm van adrenaline. Daarmee kon hij zich boos maken, zo verzekerde hij. Gelukkig was dat niet nodig: het CDA bleef aan boord, en praten met de besturen van de verenigingen over de Bezuinigingen? Nee, dat was geen probleem want hij overlegt regelmatig met Dock03 en de Volksuniversiteit…. En de bezuinigingen staan tijdens deze besprekingen hoog op de agenda!

En de wethouder RO? Die sloeg als een Asterix hard terug, en voerde een beleid waarin hij elke discussie afkapte… En passant deed hij aan culturele activiteiten door als een stadsdichter voor de raadsleden een gedicht te maken. Dit als een vingeroefening voor St. Nicolaas. Overigens: stadsdichter schijnt een beroep van de toekomst worden. Behalve wethouders lijken ook raadsleden en zelfs de griffier kans te kunnen maken op deze futuristische functie.

Tenslotte de Burgemeester. Als een Abraracourcix overzag hij het aangerichte slagveld. Missionair als altijd, beloofde hij de raad een Toekomstvisie voor de lange termijn, waarbij de burgers natuurlijk worden ingeschakeld. We krijgen hierbij een echte “denktank”, over de toekomst van ons aller Ambacht. Ook had hij tijdens de 8,5 uur van de vergadering een bijbaantje, waarschijnlijk onbetaald. Na afloop van deze marathonzitting maakte de Burgemeester als voorzitter van de jury van de P-slag van de raad de uitslag bekend. Na ampel beraad had de jury twee raadsleden aangewezen, die het predikaat “de beste Algemene Beschouwingen”  kregen toegewezen. Het betrof een raadslid die deze flitsend tijdens de raadsvergadering uitsprak, en een raadslid die in het algemeen beschouwd zijn gedachten over de hoofdlijnen van het beleid nooit in het openbaar in de raad uitspreekt…. Voor de niet-raadsleden een raadsel, voor de raadsleden een weet!