Helft Ambachtse gebruikers ontevreden over HVC-warmtenet
HENDRIK-IDO-AMBACHT - Ambachtse gebruikers van het warmtenet vinden deze manier van hun huis verwarmen duur. Ook vinden ze het vervelend dat ze gebonden zijn aan één leverancier, HVC. De helft van 22 ondervraagde huishoudens zou om deze redenen het warmtenet niet aanbevelen aan dorpsgenoten. Dit terwijl de gemeente en HVC juist grootse plannen hebben voor uitbreiding.
Dit blijkt uit de enquête die Realistisch Ambacht recent hield onder gebruikers van het warmtenet. Deze politieke partij vindt dat de gemeente te zeer de voordelen benadrukt van het (nog altijd niet duurzame) warmtenet in Hendrik-Ido-Ambacht.
Warmtenet: niet aanbevelen
Met het comfort en de betrouwbaarheid zit het wel goed. Maar vooral over de kosten van het HVC-warmtenet en de afhankelijkheid van één exploitant, zijn de huidige Ambachtse gebruikers zeer kritisch. Van de bewoners van de wijken De Straatjes en De Laantjes die reageerden op een enquête van Realistisch Ambacht, zou de helft met de kennis van nu het warmtenet niet aanbevelen bij anderen. “Dat lijkt ons heel relevant, gezien de uitbreiding van het warmtenet die het College van B&W wil”, zegt fractievoorzitter Oene Doevendans.
Flyeren
De grootste oppositiepartij van Hendrik-Ido-Ambacht hield via huis-aan-huis flyeren een steekproef, waar 22 warmtenetgebruikers via e-mail op reageerden. “Dat aantal is niet voldoende voor een echt betrouwbare meting, maar wat wel opviel is dat men uitgebreid en genuanceerd reageerde”, aldus Doevendans. “Van de meeste mensen kregen we een waardevol betoog, waarin ze gedetailleerd voor- en nadelen opsomden, vaak onderbouwd met cijfers en facturen. Ze zijn erg betrokken bij het onderwerp.”
Raadsfractieleden tijdens het flyeren
Ontevreden
Het totaalbeeld neigt naar ontevredenheid. Doevendans: “We weten nu in elk geval iets over het warmtenet vanuit het perspectief van de Ambachtse ervaringsdeskundigen. Tot voor kort hoorden we alleen de gemeente en exploitant HVC, die stevig inzetten op uitbreiding naar andere wijken en vooral hameren op de voordelen. Maar het signaal van deze bewoners zou de gemeente niet moeten negeren. Er klinkt teleurstelling en ook machteloosheid door in de toelichtingen.”
Comfort en gemak
Je huis verwarmen is het hoofddoel van een aansluiting op het warmtenet. En dat lukt ook, geven alle reageerders aan.
Vijf van de 22 vinden het comfort en gemak nu groter dan in hun vorige huis, waar ze uiteenlopende warmtebronnen hadden. Nog eens vijf ervaren minder comfort en gemak dan voorheen. Twaalf mensen staan hier neutraal in, soms met de kanttekening dat de situatie niet volledig vergelijkbaar is met voorheen.
“Het warmtenet reguleert minder makkelijk, het opstoken verloopt traag, je kunt de verwarming niet zomaar even hoog zetten als je het koud hebt”, zeggen enkele inzenders in wisselende bewoordingen. Anderzijds wordt als voordeel genoemd dat het warmtenet amper onderhoud vraagt en ruimtewinst geeft in huis.
Airco
Bij sommigen bereikt de warmte de hoger gelegen ruimtes niet. Diverse huishoudens geven bovendien aan dat het ’s zomers te warm wordt in huis en dat ze daarom een aanvullende investering in airco hebben gedaan. Een enkeling benut de airco ook om de bovenste verdieping te kunnen verwarmen in de winter. Het teveel aan warmte in huis is overigens de reden dat de toekomstige naastgelegen wijken De Hofjes en De Erfjes bij nader inzien geen aansluiting op het warmtenet krijgen. Sinds de bouw van De Straatjes en De Laantjes is namelijk de verplichting ontstaan om in nieuwbouw met een warmtenetaansluiting ook een koeltevoorziening aan te leggen. Dat wordt voor De Hofjes en De Erfjes beschouwd als te duur en te complex.
Tegenvallende kosten
Wanneer Realistisch Ambacht vraagt naar de kosten van het warmtenet, verschuift de balans in de meningen en ervaringen ineens flink. Bovendien neemt de emotie in de antwoorden met sprongen toe.
Slechts drie gebruikers zijn positief over de kosten, drie zijn neutraal en maar liefst zestien huishoudens zeggen dat de kosten hen (vaak fors) zijn tegengevallen. Daarbij wordt genoemd dat vastrecht, meetkosten en huur/onderhoud al 732 euro per jaar kosten en dan heb je nog geen warmte afgenomen. “Duurzaam wonen kent wel zijn prijskaartje”, zegt iemand. Anderen zijn wat directer: “Het valt ons vies tegen” en “Ik vind het asociaal duur wat we betalen.”
(Te) hoge tarieven
Enkele inzenders hekelen de koppeling van het warmtenettarief aan de gasprijs, terwijl zij juist gasloos wilden wonen. De tarieven worden voor het hele jaar berekend aan het begin van het jaar, wanneer de vraag naar gas hoog is en de prijs ook.
Hoewel de warmtenetprijzen van HVC onder de maxima liggen die de Autoriteit Consument en Markt vaststelt, zijn meerdere gebruikers in hun huidige huis maandelijks het dubbele aan verbruikskosten kwijt ten opzichte van hun vorige, meestal slechter geïsoleerde huis. Eén inzender laat zwart op wit zien dat sinds het kopen van de woning in 2021 het leveringstarief is gestegen met 83 procent en het vastrecht met 49 procent.
Geen keuzevrijheid
Realistisch Ambacht vroeg ook naar de keuzevrijheid, die de bewoners hebben ervaren bij de overstap naar het warmtenet. Niemand heeft vrijheid ervaren: bij de woning hoorde het warmtenet en bij het warmtenet hoorde HVC als aanbieder.
Niet iedereen vindt dat een probleem, omdat je dit van tevoren wist en die stap dus weloverwogen hebt kunnen zetten. Negen inzenders hebben desalniettemin later overwogen om van het warmtenet af te gaan, of dit zelfs al onderzocht, om zelf in een andere warmtebron te kunnen investeren. Eén schrijft: “Wat blijkt? Dat kan! Dan moet je wel HVC contacten, omdat er niets over op de site staat. Je moet dan 3.087 euro betalen. Dan is het niet interessant om over te gaan naar een warmtepomp.” De reactie van een ander gaat daarop door: “Dit terwijl in onze aanneemsom al een kostenpost zat voor het warmtenet. Wat dat betreft zijn De Laantjes en De Straatjes zeer benadeeld.”
Huidige gasgestookte ketel die warmtenet aan Jacobuslaan voedt
Aanbevelen?
Zou u het warmtenet aan toekomstige gebruikers aanbevelen? “Die vraag vonden wij zelf eigenlijk de belangrijkste”, zegt Doevendans. “Daarin komen alle argumenten en ervaringen samen. Als iets goed voor je is, gun je dat een ander ook. Als het niet goed is, wil je een ander ervoor behoeden.” Acht van de 22 mensen zeggen dat ze het warmtenet zouden aanbevelen. Drie zijn neutraal. En elf huishoudens zeggen tegen hun plaatsgenoten ‘doe het niet’. Meerdere mensen maken een nuance in hun advies, in de trant van: qua techniek is het goed, maar door de hoge kosten en de afhankelijkheid van monopolist HVC die met de prijs kan doen wat hij wil, zou ik het niet aanraden. Eén persoon die het warmtenet wél aanbeveelt, geeft grif toe dat dit uit eigenbelang is: “We willen dat het wordt uitgebreid, zodat het betaalbaar blijft. Anders worden de kosten voor ons nog hoger.”
Principekwestie
Uit de beantwoording van de enquête kwam meermalen iets naar voren waar Realistisch Ambacht niet naar gevraagd had. Doevendans: “Diverse mensen geven aan dat zij zich om principiële redenen bekocht voelen. Ze wilden duurzaam zijn, er was voorgespiegeld dat ze gasloos werden, ze hoopten daarmee een besparing te realiseren. Nu ergeren ze zich eraan dat ‘hun’ warmtenet nog steeds niet duurzaam is. Het wordt aan de voorkant nog altijd met gas gestookt, omdat we in Ambacht geen duurzame bron hebben. Dat blijft nog jaren zo. HVC wil nu nog een hele nieuwe gascentrale gaan aanleggen aan de IJdenhove. Wij volgen dat kritisch.” Eén respondent schrijft: “Ik vind het onbestaanbaar dat in het begin van onze wijk nog steeds die unit staat. We dachten duurzaam te zijn maar we zijn het gewoon niet.” Een andere buurtbewoner: “Zouden wij hiervan af willen, omdat het systeem faalt, dan zijn we financieel de dupe.”
“Compensatie gewenst”
“Ik hoop dat dit voor het gemeentebestuur toch ook reden is om na te denken hoe De Straatjes en De Laantjes hierin gecompenseerd kunnen worden”, schrijft iemand. “Zeker nu besloten is om de twee andere wijken die nog gebouwd worden niet meer aan te sluiten.” Deze inzender en ook nog een andere roept de gemeente op om inwoners liever te helpen met subsidie voor een warmtepomp en/of thuisbatterij. “Hierdoor worden inwoners energieonafhankelijk en zullen ze meer stabiliteit en voorspelbaarheid in de kosten ervaren.”
Realistische benadering
Hoe nu verder, na deze enquête? Doevendans: “De inzenders hebben ons geweldig geholpen, veel dank daarvoor. Wij zullen als fractie de opgehaalde informatie en kennis inzetten wanneer het College van B&W weer de zegeningen van het warmtenet uitdraagt. Gelukkig kantelt inmiddels het hele denken rondom warmtenetten in het land. Het Economisch Instituut voor de Bouw noemde het gasloos maken van Nederland voor 2050 onlangs ‘absoluut onhaalbaar’.”
Pauzeknop
Woningcorporaties in diverse gemeenten zijn gestopt met het aansluiten van hun huizen op een warmtenet. Hoogleraar energietechnologie prof. Smeulders deed recent de oproep om de aanleg van warmtenetten te pauzeren, om consumenten te beschermen tegen torenhoge kosten. Doevendans: “Tot onze vreugde staat de verplichte warmtepomp vanaf 2026 ook niet meer in het nieuwe reageerakkoord. Wij blijven als lokale partij waarschuwen tegen een te snelle, te dure overschakeling naar gasloos wonen en werken. We zullen alles wat inwoners van De Laantjes en De Straatjes ons nu verteld hebben, gebruiken om te blijven pleiten voor een realistische benadering van wat een warmtenet Ambacht wel en niet kan bieden.”
Het wachten is nu op een reactie van wethouder Ralph Lafleur, die dit onderwerp in portefeuille heeft.
Doevendans: "Voorkom een te snelle, te dure overschakeling naar gasloos wonen"
