Volgerlanden verandert van politieke kleur: VVD de grootste partij
De verkiezingsdagen zijn de dagen der democratie wordt weleens gezegd. In een calvinistische gemeente (nee, ik vind Ambacht geen dorp meer) zou je dat zeker verwachten: een hoge opkomst. Maar als je daar van uitgaat, kom je van een koude kermis thuis. Ambacht is immers een groeigemeente en dan verwacht je op basis van het inwoneraantal meer kiezers dan in 2018. Maar ook deze vlieger gaat niet op: de opkomst is zelfs iets lager dan in 2018. De opkomst voor de verkiezing van de Provinciale Staten in 2019 was in Ambacht zelfs nog hoger: circa 60%! De recente gemeenteraadsverkiezingen scoorden niet hoger dan 57%....
Dat is verontrustend, want in 1978 bracht 75%, 1986 76%, in 1998 66% in 2006 62% van de stemgerechtigden in Ambacht hun stem uit. De vraag werpt zich daarom op in hoeverre de uitslag en de gemeenteraad nog de politieke denkbeelden van de Ambachtse bevolking weerspiegelt. Een teleurstelling dus voor inwoners, die de verkiezingen als een hoogtepunt van de democratie zien. Maar goed, de uitslag van de stemmen is bekend; de raadsleden, die niet zijn gekozen, zijn vertrokken; de nieuwe raad is geïnstalleerd. Nu de geboorte van het nieuwe colllege nog.... Met een keizersnede??
Zoals u weet, is het mijn gewoonte om (globaal) nog eens te bekijken welke partij de meeste voorkeurstemmen heeft behaald en in welke wijk welke partij het grootste percentage stemmen heeft behaald. En natuurlijk, niet elke kiezer heeft gestemd in de wijk waar hij of zij woont. Het geeft in elk geval wel een aardig beeld. Ik kijk allereerst naar de voorkeurstemmen, dat wil zeggen het percentage stemmers, dat niet de lijsttrekker heeft gekozen.
Helft PvdA-stemmer stemt niet op lijsttrekker
Na de processen-verbaal van de stembureaus te hebben doorgenomen, is mijn indruk dat de helft van de PvdA-kiezers niet stemt op de lijsttrekker. De PvdA wordt op de voet gevolgd door EVA, waar 48% van de stemmers niet bij de lijsttrekker het vakje rood maakte. Op de derde plaats staat Gemeente Belangen: 4 op de 10 stemmers kozen een andere kandidaat dan de lijstaanvoerder.
De achterhoede wordt gevormd door de partijen, die tussen de 34 en 38% scoren. CDA en VVD halen 38%, D66 36%, RA 35%. SGP-ChristenUnie sluiten de rij met 34%. Dit laatste percentage is opvallend, omdat het hier gaat om een gecombineerde fractie. Hierbij zou je juist verwachten dat kiezers van de ChristenUnie vooral op hun kandidaten zouden stemmen. Bovendien is de kans groot dat de huidige lijsttrekker in de periode 2022-2026 vertrekt naar de Tweede Kamer. De eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen zijn namelijk in 2025, tenzij het kabinet eerder valt. SGP-Kamerlid Bisschop zou na 2025 wel eens niet terug kunnen komen.
Stemgedrag per wijk
Interessant is ook hoe de partijen het in de drie wijken in Ambacht doen: het Centrum, de Krommeweg en vooral de wijk Volgerlanden. De Volgerlanden trekt de aandacht, omdat het een groeiwijk is. Door deze groei kan het stempatroon afwijken van 2018.
Wijk Centrum
Wijk Centrum is en blijft het confessionele bolwerk, ook in 2022. Bijna één van de drie stemmers kiest voor SGP-ChristenUnie. Daarnaast staat een top drie van Gemeente Belangen (bijna 15%), VVD en Realistisch Ambacht (met elk circa 10%), in totaal 35%.
Vergeleken met 2018 zien we een daling van het aantal stemmen bij de SGP (was 36%) en bij Gemeente Belangen (was 20%) en een stijging bij de PvdA en Realistisch Ambacht.
Wijk Krommeweg
In wijk Krommeweg zien we een ander beeld: daar is de confessionele aanwezigheid flink minder. Circa één op de vijf stemmers kiest de SGP-ChristenUnie. Ook hebben Gemeente Belangen (circa 17%), VVD (14%) en Realistisch Ambacht (11-12 procent) in deze wijk in totaal zo’n 40% van de stemmen.
In vergelijking met 2018 zien we een daling van het aantal van Gemeente Belangen (van 25% naar 18%), een stijging van de VVD (van 10% naar 13%) en een flinke stijging van Realistisch Ambacht (zo’n tien procent).
Wijk Volgerlanden
In de wijk de Volgerlanden is duidelijk dat de VVD de grootste is (21%), zelfs iets groter van de SGP-ChristenUnie (20%). Gemeente Belangen scoort met 16% ook hoog, Realistisch Ambacht zit bij de 10%. De combinatie VVD-Gemeente Belangen en Realistisch Ambacht scoort dan zo’n 47%. PvdA en D66 behalen bijna elk 10%.
Vergeleken met 2018 is het beeld ook gewijzigd: toen was SGP/ChristenUnie duidelijk de grootste (circa 24%) en de VVD had toen circa 17%. De PvdA en Realistisch Ambacht waren de stijgers (PvdA 5% in 2018 tegen 8% nu, Realistisch Ambacht met 10% nu).
Met deze uitslag wijkt deze uitslag af van die Centrum en Krommeweg. SGP-ChristenUnie moge dan wel in drie wijken (bijna) de grootste fractie zijn, maar samen het CDA blijft dit confessionele blok een minderheid, zeker in de Volgerlanden.
Hoe staat het met de andere partijen in de drie wijken? Het CDA scoort in de drie wijken zeven tot acht procent, D66 doet -evenals de PvdA en Gemeente Belangen - het relatief goed in de wijk Krommeweg. Ook EVA behaalt het hoogste percentage in deze wijk. Hekkensluiter AUB doet het nog aardig in de wijken Volgerlanden en Krommeweg.
