Ambachtelijke Verdediging: oppositie in de fuik

"Keep them rolling". Een term die tijdens de herdenking van de bevrijding nog al eens in de krant te lezen was. Vrij vertaald is deze term: hou ze aan de praat. Wie? Politici? Nee, maar wel het legermaterieel waarmee ons land 60 jaar geleden werd bevrijd! Van de stoet wagens die ook Ambacht aandeed hebben onze kinderen genoten! Vooral de twee motorfietsen en de voorloper van het landingsvaartuig ("een boot op wielen" volgens dochter Mathilde) scoorden hoog. Zeker als er tijdens de tentoonstelling een film was te zien van het Historisch Genootschap (nee, ik ben nog geen lid)… Met deze beelden ging de bevrijding enigszins voor hen leven.
"Keep them rolling". Jazeker, hou ze aan de praat.Toen ik dat materieel door de straten van Ambacht zag denderen, dacht ik onwillekeurig terug aan vroeger. Ja, toen had je ook politici die dachten aan bezuinigen. En ondanks alle retoriek van deze politici stelde de militaire verdediging van ons land niet veel voor. Ook toen werd bij bezuinigingen het eerst met scherp geschoten op: jawel Defensie!
Sommige kamerleden zeiden dat ook gewoon hardop. Voorbeeld: de Geachte Afgevaardigde de heer Knoop verwoordde in 1869 zijn standpunt aldus:
"Hoe sterk moet het leger zijn? Mijnheer de Voorzitter, het ligt in de aard van de zaak, hoe sterker hoe beter, maar den geldmiddelen van het land noodzaken dat men zich daarin beperkt. Zoo als het leger thans is, is het voldoende sterk om het land te verdedigen. Het komt ook minder op de getalssterkte aan, dan wel op het gehalte van het leger, op den bekwaamheid der aanvoerders en den geest".

Tja, een uitspraak die niet aan actualiteit heeft ingeboet. Sommige opvolgers van de heer Knoop hebben deze uitspraak in hun oren geknoopt en er dankbaar gebruik van gemaakt.

Wat heeft dit alles met de lokale Ambachtse gemeentepolitiek te maken? Op het eerste gezicht niets, want we hebben geen wethouder van Defensie.

Nee, het gaat mij meer om het verband tussen Defensie (beter is natuurlijk verdediging) en bezuinigingen. Hoe verdedigen college en de raad de voorgestelde kortingen?
Met deze vraag zijn we terug midden in de Ambachtse politiek. Je zou natuurlijk verwachten bij de komende vergaderingen voor de vakantie door de oppositie met scherp geschoten (nee, niet met losse flodders) op de voorstellen.

Edoch, daar is door de bekwame aanvoerders van de coalitiepartijen de afgelopen jaren een list op verzonnen! Een goede tactiek, die inmiddels zijn vruchten begint af te werpen. Welke tactiek? Wel, onder het motto "Keep them rolling" hebben de coalitiefracties in samenspraak met de oppositiepartijen bedacht dat zij ter voorbereiding van de jaarlijkse begroting een kadernota opstellen. Daartoe wordt elk jaar een "werkgroep Kadernota" opgesteld. Of te wel een gemeenteraad "in smalle samenstelling" (een term die in kerkelijk Ambacht wel eens wordt gebezigd).

Na drie oefeningen is mij het nog steeds onduidelijk welke status deze werkgroep heeft: een "technische" groep die alleen de mogelijkheden tot bezuinigingen in kaart brengt of een "politieke" werkgroep die met de keuzes van de bezuinigingsrichtingen de raad voor voldongen feiten stelt: hij moet kiezen enkele opties en vervolgens uiteindelijk op vragen met Ja of Nee antwoorden.

Hoe het ook zij, het samenwerken van oppositie en coalitie is vanuit coalitieoogpunt fantastisch! Waarom? Wel, als je lid van een werkgroep bent, dan wordt van je verwacht dat je meewerkt aan een bepaald product van de werkgroep en dat je daar uiteindelijk ook achterstaat. Het belang van de gemeente staat immers voorop! Anders moet je er niet aan meedoen en is alle energie tevergeefs. Met andere woorden: de werkgroep vormt een fuik voor de oppositie. Je doet mee, en je kan niet meer terugzwemmen. En als je er uit stapt, ontstaat naar de buitenwacht gezichtsverlies en je krijgt het verwijt dat je het partijbelang boven het gemeentelijk belang laat prevaleren.

Een goede tactiek, want dit jaar komt de werkgroep kadernota met een product waar de vertegenwoordigers van alle fracties in de werkgroep (vooralsnog) achter lijken te staan. De ruimte om als raadsfractie (vanuit de oppositie of vanuit de coalitie) om aan het einde van het proces nog met radicale wijzigingsvoorstellen te komen, komt dan vreemd over. Want dan neem óf je de vertegenwoordiger van de fractie in de werkgroep niet helemaal serieus, óf er is intern niet goed met elkaar gecommuniceerd.

Kortom: het verbale geweld zal tijdens de behandeling van de Kadernota en de Voorjaarsnota niet groot zijn. Enkele schijngevechten of schermutselingen en daar zal het bij blijven. Keep them rolling: of hou de oppositiepartijen aan de praat en het komt goed!

Dus ook goed voor het dualisme? Ik geloof er niets van. Het college van B&W (liever de wethouder Financiën) en het ambtelijk apparaat heeft namelijk intensief met de werkgroep Kadernota gesproken. Het college zal met de strategisch aangeleverde informatie ongetwijfeld hebben geprobeerd politiek aan of bij te sturen.
In een tijd van dualisme is men mijns inziens bij de voorbereiding van de Kadernota op een zeer monistische manier te werk gegaan.

Het slagveld overziend: de bezuinigingsoperatie is met een slimme tactiek door de aanvoerders van de coalitiefracties (de fuikmethode) uitgevoerd. De tegenstand van de oppositie was gering en de ontknoping van het gevecht was een grote uitschuif. Investeringen worden naar de toekomst verschoven: er ontstaat op deze manier een stuwmeer aan investeringen. College en raad denken derhalve: komt tijd, komt raad! En zo denkt men momenteel ook op het Ministerie van Defensie. Ja, dan komt inderdaad aan op den bekwaamheid der aanvoerders en den geest". Knoop dat in uw oren!.