Wijken voor de netwerkstad?

Politiek is net een feuilleton of een vervolgverhaal. Ook zo de lokale politiek. Via de media houdt als u stemmer ongetwijfeld bij of uw partij in het college komt of blijft. Wel: als u toevallig op de combinatie SGP-ChristenUnie hebt gestemd, dan zit u goed. Niet omdat ik dat zeg, maar juist omdat de andere partijen dat menen.

Als u onze dorpspolitiek (met stedelijke elementen) een warm hart toedraagt, hebt u ongetwijfeld de openbare (!) bijeenkomst bezocht waarop de lijsttrekkers met elkaar onderhandelden over hun voorkeuren. U begrijpt de opzet: de plaatselijke politici willen de schijn vermijden dat hier sprake is van “achterkamertjespolitiek”. Wat was uiteindelijk het resultaat van dit gekissebis? Dat is het volgende lijstje:

-SGP-ChristenUnie, CDA en VVD hebben aangegeven de huidige coalitie te willen voortzetten en te onderzoeken of dat mogelijk is.

-PvdA heeft gepleit voor een college SGP-ChristenUnie, PvdA en VVD.

-Gemeente Belangen voor een onderzoek naar een college met SGP-ChristenUnie, PvdA en Gemeente Belangen.

U hoeft er niet voor doorgeleerd te hebben om te concluderen dat de SGP-ChristenUnie bij alle varianten terugkomt in het college. Het CDA was de “zwarte piet” bij met name de PvdA en Gemeentebelangen. Ten onrechte overigens, want het CDA heeft weliswaar 2% stemmen heeft verloren, in absolute aantallen: 40 stemmen ten opzichte van het jaar 2002, terwijl het landelijk ging het om een verlies van 20% voor het CDA. Deze partij miste dus net een vierde zetel. Gemeentebelangen verloor in vergelijking met 2002 een zetel, en zat dus in hetzelfde “schuitje” als het CDA.

De coalitie blijft dus hetzelfde. Hiermee dringt zich met Staphorst een vergelijking op. Want 

burgemeester J. D. Alssema (ChristenUnie) van Staphorst  zei na afloop van de verkiezingen: „Iedereen nam een glas, deed een plas en het bleef zoals het was.” Voor Staphorst gold voor de verkiezingsuitslag, voor Ambacht geldt dit met name voor de coalitievorming: CDA, VVD en SGP-ChristenUnie gaan gewoon verder.

Over het glas heffen gesproken: wellicht is het idee van de burgemeester van Dalfsen ook wel iets: hij vindt dat nieuwkomers in de gemeenteraad voor de zomer met een van hun ervaren collega’s uit eten gaan…..  Het wachten is nu nog op een goed idee van onze Ambachtse burgemeester!

Een volgende stap in de feuilleton is het coalitieprogramma. Ongetwijfeld zullen zaken als het wijk- en buurtbeheer in de toekomst weer op de agenda komen te staan. Ja, wijk- en buurtbeheer. Misschien als opstap hiertoe heeft de gemeente buurtagenten ingezet. “Zij hebben de mogelijkheid gekregen meer op straat te zijn en zich meer te verdiepen in de problematiek van de buurt”, aldus onze Ambachtse burgemeester. Ik heb eens naar het verleden gekeken hoe dat hier zo in de regio ging. Toen waren er ook dat soort constructies, in de vorm van bijv. Heerlijkheden (what’s in the name), Een Heerlijkheid is een gebied waarover een Heer het bestuur voert. Heerlijkheden waren  voorlopers van de huidige gemeenten, maar zij waren vaak veel kleiner. Ja, inderdaad te vergelijken met een buurt of wijk.

De huidige gemeentes zijn opgebouwd verscheidene heerlijkheden. De heerlijkheden bleven hun functie als regionale bestuurseenheden behouden tot zij afgeschaft werden door de Bataafse Staatsregeling van 1798. In 1814 werden de heerlijkheden in beperkte mate hersteld. De Grondwet van 1848 schafte heerlijkheden die bestuursmacht gaven definitief af.

Een heerlijkheid werd na de Franse tijd dus een kleine gemeente of een wijk. Interessant in dit verband is de jongste nieuwjaarspeech van de huidige burgemeester van Zwijndrecht. Misschien heeft hij iets met geschiedenis, ik weet het niet. Blijkbaar had zich vroeger in onze regio enige tijd de gedachte van “een netwerkstad” genesteld of een variant hiervan. Ik noem het maar  “een netwerk van gemeenten”  Of in hedendaagse lokale termen te blijven: “een netwerk van gemeenten met een dorps karakter, en bestaande uit buurten”.

“De diverse woongemeenschappen, die onder bestuur stonden van ambachtsheren en erfgenamen, kregen in 1833 de officiële gemeentelijke status. Van de zeven gemeenten die de Zwijndrechtse Waard ooit gekend heeft zijn alleen Hendrik-Ido-Ambacht en Zwijndrecht nog over” zo zei burgemeester Scholten uit Zwijndrecht. Hij refereerde naar de gemeente Meerdervoort, die besloot in 1855, na slechts 22 jaar van zelfstandigheid, vrijwillig op te gaan in Zwijndrecht. In 1857 gingen Heer Oudelands Ambacht en Kijfhoek samen met Groote Lindt. En in 1881 werd Groote Lindt met Zwijndrecht verenigd, pas in 2003 tradHeerjansdam tot Zwijndrecht. En wanneer besluit het “wijkcomité” van de wijk De Volgerlanden tot aansluiting bij Zwijndrecht??

Met andere woorden: de idee van een netwerkstad lijkt geen lang leven te zijn beschoren maar is een tussenfase naar een gezamenlijke stad.

Echter: kijken we naar de andere kant van ons “dorp met stedelijke elementen”, dan is bijvoorbeeld is de Ridderkerkse wijk Oostendam nog steeds niet opgeslokt door Ambacht. Toegegeven: vanuit SGP-zijde in de Ambachtse raad wel eens aangedrongen op annexatie, maar Oostendam aan de andere kant van ’t Waaltje is nog steeds Ridderkerks grondgebied. Toch waren de Oostendammers en Ambachters van oudsher sterk tot elkaar aangetrokken, zo las ik een bekend historisch boek: “Oostendammers en Ambachters waren de schrik van heel Ridderkerk en iedereen slaakte een zucht van verlichting wanneer die groep het laatste café aan den Molendijk voorbij was. In Oostendam en verder werd dan de fuif voortgezet”. Ook bleek de animositeit tussen enerzijds de jeugdige Oostendammers en Ambachters en anderzijds de jongeren uit de wijken uit naburige gemeenten groot te zijn. Bij de oude Oostendammers zal het volgende rijmpje nog wel de nodige herinneringen ophalen:

Wie in ’t Ambacht wil gaan vrijen,
Die moet hebben een mes op zak
En een sabel om te snijen
Want in ’t Ambacht zijn ze lang niet mak

En: “In Oostendam en daarbij gelegen
       Ziet men veel baldadigheden plegen”

Tsja, er niets nieuws aan de zon: baldadigheid, hangjeugd, de eigen cultuur van wijken, de bestuurlijke netwerkgedachte het waren en blijven onderwerpen van de plaatselijke politiek. We zijn benieuwd hoe de nieuwe maar oude coalitie deze onderwerpen zal aanpakken! Wordt dus vervolgd!!