Over tolerantie van bestuurders ten aanzien van andersdenkenden in 'crises'...
Deze week was de week van Prinsjesdag en de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer. Allerlei luchtballonnetjes die in het hoofdlijnenakkoord staan, worden dan verder toegelicht. Voor gemeenteland is natuurlijk de hete appel van het asielbeleid belangrijk.
Nu de rook na deze Beschouwingen is opgetrokken, is het de vraag hoelang dit ‘extraparlementaire’ kabinet (what’s in the name) de rit uitzit. Er zit immers een ingebouwde bom in het kabinet: een a-democratische partij (PVV), die graag via ‘noodwetgeving’ een ‘crisis’ die een deel van de bevolking ervaart, wil oplossen. Anderzijds heb je een partij (NSC), die de parlementaire rechtsstaat hoog in het vaandel heeft staan en deze ‘crisis’via de Koninklijke weg wil oplossen. Ik hoop dat dit ook geldt voor de echte crisis, namelijk die van de woningnood!
Onvrede
In Ambacht staan veel prachtige woningen (met een flinke prijs). Dat schept het beeld dat de meerderheid het goed gaat. Maar toch heerst er een stuk onvrede.
Ik denk dan bijvoorbeeld aan de nood aan sociale woningen voor starters, het gebrek aan doorstroming [dé oplossingsrichting volgens bestuurders voor de woonproblematiek] en het gebrek aan daadkracht van deze bestuurders op dit gebied.
Maar ik denk ook aan het woonplezier en onveiligheid: de klachten over het (zware) vuurwerk of iets anders: de overlast van geparkeerde bedrijfsbusjes in wijken. En tenslotte aan: bedreigingen bijvoorbeeld in de vorm van de aanslagen op woningen. Deze laatste plaag lijkt in Ambacht stapsgewijs ook op te rukken….
Bij onvrede noem ik ook de uitwassen van (recalcitrante?) Ambachters bij het dumpen van de plastic zakken op straat als teken van protest. Ik denk ook aan de problemen achter de voordeur, vaak onzichtbaar, maar wel zichtbaar aan de lange wachttijden (8-10 weken) bij de jeugdzorg. Maar ook aan de onzichtbare armoede bij de werkende armen. Dat verwacht je misschien niet, maar die zijn er zeker ook in Ambacht bij de ouderen.
Woonnood: daadkrachtige oplossingen
Deze problemen vragen om een daadkrachtig bestuurlijk beleid met oplossingen. Ze moeten dan gebaseerd op een breed politiek en maatschappelijk draagvlak in de Ambachtse samenleving. En dat mis ik, zeker als denk ik aan de aanpak van de woningnood. Met alleen een starterslening kom er je niet. Dat is eerder symboolpolitiek en daarmee hou je de jonge inwoners in Ambacht niet vast. Daarom is het goed dat het CDA binnenkort met anderen een soort “wooncafé” organiseert om hierover eens goed ‘out of the box’ over na te denken met de insteek: wat is wel mogelijk?
Bufferen
Gelet op de afwachtende houding van het college is het interessant te weten hoe het gemeentebestuur omgaat de volgende opdracht in het Regeerakkoord. Daarin staat: “Provincies en gemeenten krijgen de opdracht voldoende woningbouw- en verstedelijkingslocaties aan te wijzen, inclusief een buffer van extra locaties om uitval of vertraging op te vangen. Hierbij gaat het om zowel binnen- als buiten-stedelijke locaties en een wijk of straatje erbij.” Volgens de VVD-fractievoorzitter is Ambacht echter ‘vol’, dus valt er weinig te ‘bufferen.’
Volkshuisvestingsprogramma
Volgens het regeerakkoord moeten gemeenten een gemeentelijk volkshuisvestingsprogramma opstellen. In dit programma staat dan ook een plan waarin staat:
- hoe zij het benutten van de bestaande voorraad faciliteren
- hoe zij leegstand bestrijden en welke acties zij daarvoor ondernemen.
Ook hier ben ik benieuwd hoe de nieuwe wethouder Volkshuisvesting in zijn plan/programma hier gestalte aan gaat geven. Het wordt in elk geval dringen in de sociale bouwsector (voor bepaalde doelgroepen): waar huisvest je (ex-)statushouders, arbeidsmigranten, starters? De regering ontwikkelt volgens het regeerprogramma ook een ‘realisatiestimulans.’ Met deze stimulans ontvangen gemeenten een vast bedrag per woning op het moment dat de woningen gerealiseerd worden. Met deze financiële stimulans worden sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen ondersteund. Fantastisch, maar in hoeverre gaat Ambacht hier gebruik van maken, als Ambacht ‘vol’ is?
Wethouder weg, gewoonte weg
Met het verdwijnen van wethouder André Flach is ook zijn ‘rite’ om tijdens Prinsjesdag het Ambachtelijke begrotingskoffertje van stal te halen verdwenen. De ex-wethouder van Financiën kopieerde de praktijk in de Tweede Kamer:hij liet dan een soort koffertje in een lege raadszaal zien met daarin de begroting voor het volgende jaar. Deze gewoonte was eigenlijk een voorsorteren op zijn komend Kamerlidmaatschap:in gedachten was hij al Kamerlid en vooral gericht op de publiciteit.
Wil je overigens op de hoogte blijven van zijn ‘successen’ (aangenomen moties, leerzame werkbezoeken, etc.), verwijs ik kortheidshalve naar zijn bijdragen op X (Twitter)…
Over een heilig vuur en de ‘zuivere leer’
Wil je de hoogte blijven van de theocratisch-filosofische beschouwingen van Flach voor zijn achterban, lees dan regelmatig het Reformatorisch Dagblad, het publiciteitskanaal van de SGP naar hun kiezers.
Gelet op deze SGP-adagia en bijv. de dwingende invulling van zondagsrust in Ambacht, dacht ik onwillekeurig aan het boek “Heilig Vuur” van de theoloog Frans Willem Verbaas (400 blz.) Dat boek gaat over een bestuursexperiment in de stadstaat Genève, waarin veel theocratische elementen van de SGP waren terug te vinden. Dit experiment was dus een ‘operationalisering’ van deze elementen en dat uiteindelijk geen onverdeeld succes werd.
De auteur behandelt namelijk de bestuursperiode van Johannes Calvijn (1509-1564) in Genève. Hij gaat in deze roman in op de psychologische eigenschappen van Calvijn en zijn theologische opvattingen.
Maar deze roman gaat ook over zijn staatskundige praktijk in 1537-1538 en vooral in 1541-1564. De auteur beschrijft hoe Calvijn de ‘zuivere evangelische leer’ wil handhaven en hij hoe met andersdenkenden omgaat. Een belangrijk instituut in Geneve was hierbij destijds het Consistorium of consistorie. Dat bestond uit zes geestelijken en twaalf ouderlingen en één van de vier burgemeesters van Genève. Dit orgaan had het recht om ‘verspreiders van onrechtzinnige gevoelens terstond ter verantwoording te roepen en aan de wereldlijke overheid ter bestraffing uit te leveren.’ De burgerlijke overheid was in Genève (evenals ten tijde van de Rooms-katholieke kerk) dus ondergeschikt aan de protestantse kerk van “de zuivere leer.”
Calvijn ging namelijk uit van het principe Doctrina cum non respondet vita res es perniciosa ac turpis (een leer waaraan het leven niet beantwoordt, is een gevaarlijke, lelijke leer)….Hij was dus een intellectueel en rechtlijnig man, maar in zijn bestuursperiode was er een onoverkoombare kloof tussen zijn uitleg van de Bijbelse normen en de praktijk in Genève. Andersdenkenden werden flink gestraft, van lijfstraffen tot de doodstraf. Nee, er was toen nog geen Verdrag van de Europese Rechten voor de Mens en een Europees Hof voor de Rechten van de Mens met bindende uitspraken voor regeringen. In de praktijk kwam dit experiment neer op een autocratische of aristocratische regeringsvorm: één persoon besliste of een groep ‘geroepenen, die de ware wijsheid in pacht had(den)’ maakten er de dienst uit.
Johannes Calvijn (1509-1564): rechtlijnig in leer én in besturen
John Rawls: laat mensen in vrijheid kiezen
Een verwevenheid tussen kerk en staat in de vorm van het Consistorium roept om problemen. Kerkelijke problemen (zoals het excommuniceren of verbannen van ontrouwe leden) moest de burgerlijke overheid uitvoeren. Het getuigt natuurlijk van goede intenties als SGP en PVV opkomen voor de zwaar vervolgde christenen in Nigeria, Iran en Pakistan en het pleiten voor meer godsdienstvrijheid in deze landen. Maar hoe verhouden zich dan de theocratische elementen, die de SGP voor ogen heeft, zich met deze oproep tot (meer) godsdienstvrijheid? In het staatskundige model van Calvijn was er in de praktijk namelijk weinig godsdienstvrijheid.
Aanhangers van dit soort theocratische regeringsvormen zouden daarom in hun denken en vooral in hun handelen het rechtvaardigheidsbeginsel van de bekende filosoof John Rawls (1921-2002) mee moeten nemen. Namelijk: 'Elke persoon dient een gelijk recht te hebben op het meest uitgebreide stelsel van gelijke fundamentele vrijheden, dat verenigbaar is met een vergelijkbaar stelsel van vrijheden voor anderen en minderheden.' (Zie zijn boeken: Theory of Justice, en Political Liberalism.) Wie samenleeft, moet redelijkerwijs rekening houden met anderen en hen in hun vrijheid laten. Dan heb je geen a-democratische maatregelen (zoals ‘noodwetgeving’ of uitsluiting van minderheden) nodig! Zie: Bing Video's
John Rawls (1921-2002): gelijk recht van elk mens op fundamentele vrijheden
Foto's: Uitzending Tweede Kamer AB, gemeente H.I.Ambacht
