(Lokale) overheid is een van de grootste veroorzakers van de toename van kleine schulden

12 juli 2019 door Willem Schneider
(Lokale) overheid is een van de grootste veroorzakers van de toename van kleine schulden

De politiek is weer ingedommeld in haar zomerslaap. Dat duurt weer tot half augustus of september en dan beginnen de schermutselingen weer. Voor landelijke politici is deze periode bij uitstek om in deze stille tijd zich te profileren door proefballonnetjes op te halen of “gewichtige” schriftelijke vragen te stellen. En dan maak je er van een show van door de -naar nieuws smachtende- media te benaderen.

Markt en Forum
Voor de lokale politici zal dat niet gelden. Ze hebben af en toe hun gezicht al laten door een proefballonnetje (in de vorm van een soort Manifest) op te laten. Nee, de lokale politici genieten echt van een lange vakantie tot… totdat de Zomerdag als dageraad verschijnt. Dan moet je natuurlijk in een “kraampje” gezien worden. Vaak zijn het bestuursleden (die soms ook raadslid zijn) die zich daar druk om maken.
Of de Ambachtse afdeling van Forum voor Democratie dan ook al “acte de presence” geeft, is zeker interessant.  Want ja, hoe zal de SGP/ChristenUnie reageren als Forum voor Democratie in Ambacht een grote fractie wordt? Zal het machtige SGP-smaldeel dan aanhaken bij Forum, en de ChristenUnie afhaken, zoals na de Europese verkiezingen en de verkiezingen voor de Provinciale Staten? De landelijke top van de ChristenUnie staat deze lijn voor, maar lokaal is dat nog een hele “Tour de Frappe”….. Maar ja, inderdaad deze ontkoppeling is nog toekomstmuziek… Het wachten is op een nieuwe generatie lokale bestuurders en nieuwe raadsleden bij deze partij, die wel lef hebben om zelfstandig te opereren. 

Vier en parkeer je succes
Voordat ik het vergeet:  geen toekomstmuziek is dat één van mijn columns deze week meer dan 10.000 keer (!) is gelezen.  Een heugelijk feit, dat ik daarom niet ongemerkt voorbij laat gaan. Een stimulans natuurlijk om door te gaan!!! Nee, ik vertel u niet welke column het is…  Wel wil ik verklappen dat de andere ook duizenden keren zijn gelezen.

Maar goed, ik parkeer dit even. Nee, ik ga het niet over het plaatselijke parkeerbeleid hebben. Dat heb ik meer dan 15 jaar geleden (in 2001) al een keer gedaan, maar ik zie niet veel veranderingen. Bij de nieuwbouw lijken wel veranderingen te komen bij de parkeernorm, maar in de bestaande wijken verandert weing. Zo denk ik aan het kleine wijkje waar ik woon. Er komen daar meer en grotere auto’s, met elektrische oplaadpunten waar men met een gewone auto niet mag parkeren, we hebben zogenaamde “NP-pa(r)keervakken” omdat de vuilnisauto’s niet “door de bocht” kunnen, etc…. Kortom: de parkeerdruk wordt door het onttrekken van openbare parkeerplaatsen en het creeeren van gereserveerde parkeerplaatsen alleen groter..... Interessant is dat de nieuwe Parkeernota, die de gemeenteraad begin juli behandelde los lijkt te staan van het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan 2009-2020 dat volgens plan dit jaar (of volgend jaar) nog uit moet komen. In dit plan noemt de voormalige wethouder het onderwerp Parkeren expliciet.  We wachten dus met SMART op het nieuwe GVVP.

Meer schulden door overheidsbeleid
Maar de gemeentepolitiek is meer dan alleen parkeren, koopzondagen, asfalt en stenen. Ik begrijp goed dat de SGP een Steen Goede Partij  of Steen, Goed en Parkeren wordt genoemd, maar veel belangrijker is de aanpak van de armoedeproblematiek. Deze armoede is een sluipend probleem. Dat zal m.i. in de nabije toekomst een hot probleem worden. Ook in ons dorp, met name voor jongeren (starters) en ouderen. Mensen gaan namelijk geleidelijk meer schulden maken. Juist zou de (lokale) overheid de nadruk moeten leggen op het voorkómen dat mensen in de schulden raken.  De escalatie van kleine schulden zou hoger op de maatschappelijke agenda moeten komen. Dit levert voor de schuldenaar, de schuldeiser en de samenleving meer op.

Het wrange is dat het grootste deel van de escalatie van (kleine) schulden afkomstig is van de overheid of aan organisaties die aan de overheid zijn gelieerd. De top vier van grootste schuldeisers zijn: de zorgverzekeraar, de Belastingdienst, de gemeente en het  incassobureau dat boetes innt. Gemeenten e.a. hanteren een systeem van boetes, automatische verhogingen en naheffingen. Hierdoor escaleren kleine schulden snel. Dit systeem gaat uit van de gedachte dat mensen wel kunnen, maar niet willen betalen: hoe meer negatieve prikkels, hoe eerder zij het gewenste (betalings)gedrag vertonen.

Blijkbaar houdt men beperkt rekening met mensen die wel willen, maar niet kunnen betalen. Voor deze mensen verergert de situatie in rap tempo.

Voor bepaalde groepen vergroot de escalatie van kleine schulden: weinig opleiding en inkomen, een gemis aan vaardigheden of ‘doenvermogen’. Het trekt ook een wissel op de gezondheid van mensen. Daarnaast kosten problematische schulden de samenleving veel geld. Het vraagt inzet van hulpverleners, wijkteams, deurwaarders, bewindvoerders, enzovoorts. Dan zijn er nog kosten als ziektekosten, verloren arbeidsuren, langere uitkeringsduur en huisuitzettingen. Per huishouden met ernstige financiële problemen lopen deze kosten al snel op tot zo’n € 100.000.

Kortom: de (lokale) overheid moet zich meer bewust zijn van het feit dat zij een van de grootste veroorzakers is van de escalatie van kleine schulden. Overheidsbeleid zou meer getoetst moeten worden op het “doenvermogen” van mensen, zo stelde de Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in 2017. Het belasting- en toeslagenstselsel, bedoeld om mensen met een tekort aan inkomen te compenseren, is  namelijk vaak zo complex dat mensen van de regen in de drup raken.

Starters meer schulden
Daarbij komt overigens tenslotte dat de huidige generatie jongeren, meer dan hun voorgangers, zich diep in de schulden moet steken om een simpele woning te kopen. Een gemiddelde woning kost circa € 3000.000-350.000 en komen er nog alllerlei bijbehorende transitiekosten bij. Kostenverhogend blijven de energiemaatregelen, er komt  dus voor de armere starters ook de “energiearmoede” er nog bij... De bestaanszekerheid van hen, andere midden-inkomens en ouderen komt door het overheidsbeleid in gevaar. Ook de lokale overheid en politieke partijen hebben in het nabije verleden zich sterk gemaakt voor betaalbare woningen voor starters. Ik ben echt benieuwd hoe zij dat echt in werkelijkheid gaan realiseren! En als je dat niet kan, geef dat dan ook eerlijk toe.
Ik wens u een goede vakantie toe, maar denkt u ook aan de werkende minima, chronisch zieken en ouderen die vanwege hoge kosten en een laag inkomen (zie de komende kortingen op de pensioenen) niet op vakantie kunnen?
  P.S: de bezuinigingen van de Drechtraad op het minimabeleid en bij de Sociale Dienst Drechtsteden versterken het beeld dat lagere inkomens niet door de overheid daadwerkelijk worden geholpen. Er wordt zo blijvend een onderklasse gecreeerd, die vatbaar is voor extreme ideeën of heel apathisch wordt en voor wie geen perspectief op vooruitgang wordt geboden. Dat had ik van het Drechtstedenbestuur met een coalitie van SGP en ChristenUnie niet verwacht!

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.