Hoe verbindend is de schuivende schoof?

10 augustus 2017 door Willem Schneider

Vakantietijd betekent voor velen: andere dingen doen dan in het dagelijkse leven. Natuurlijk is dat een "terrasje" pakken in de Schoof om eens te kijken hoe druk de Schoof wordt bezocht. Maar er is ook nog een andere, hogere dimensie, namelijk in het heuvellandschap van het Moezelgebied in Duitsland een achterstand in te halen van boeken, die je graag wil lezen.

Contrast
Boeken, die totaal verschillende wereldbeelden hebben. Zo las ik de "Donkere kamer van Damocles" van Willem Frederik Hermans en "Codex Constantijn" van Paul Maier. De keuze maakte ik omdat een schril contrast bestaat tussen deze boeken: Maier schrijft over een hoofdpersoon met een vaste partner die alleen successen behaalt, omgaat met de beroemde wetenschappers, diverse pausen en de wereldpers haalt. Hermans die daarentegen een tragische hoofdpersoon (met wisselende partners) schetst, die worstelt met de zingeving van zijn bestaan. Hij maakte valkuilen die hij vanuit zijn sociale omgeving (de situatie van de tweede wereldoorlog) mee. De hoofdpersoon heeft goede intenties, maar zijn activiteiten laten negatieve effecten achter. De schrijver laat, als de lezer het boek gelezen heeft, vele vragen achter. Hoe het zij ook: tot het einde toe blijft het verhaal spannend.

Contract
Een derde boek, van meer recente datum, is "De nieuwe revolutionaire golf, waarom burgers zich van hun leiders afkeren" van prof. Rob de Wijk. Belangrijk element in dit boek is het sociaal contract. Hierachter zit een heel verhaal, maar kort gezegd komt het er op neer dat mensen uit moreel besef, of uit eigen belang bereid zijn of waren een groot deel van vrijheid in te leveren aan een "collectieve of algemene wil" en zich te onderwerpen aan wetten die zijn opgesteld door de soevereine staat. Een stoet filosofen (van de Chinese Confucius en zijn opvolger Meng-zi tot de Franse Jean-Jacques Rousseau) heeft zich over deze theorie gebogen. De staat biedt in de gedachte van het sociaal contract (Chinese filosofen spreken zelfs over het "Hemels Mandaat") als tegenprestatie fysieke, economische veiligheid en een goede levenstandaard voor haar burgers. De Wijk laat zien dat in de (Europese) geschiedenis de staten het soms laten afweten als het gaat om het leveren van deze tegenprestatie. Het gevolg was dat de bevolking in een groot aantal landen in korte tijd ontevreden werd. Denk aan de revoluties in 1848, 1917, 1956, 1968, 2011 (de Arabische "lente"). Er ontstonden opstanden, letterlijk maar ook in de verkiezingsuitslagen. Regerende partijen moesten dan het onderspit delven of hun steun zoeken bij extreme of populistische partijen om aan de macht te blijven. Vaak broeide er onderhuids iets al langere tijd, omdat de overheden of elites niet naar de ontevreden burgers wilden communiceren of te woord wilden staan. Elites en opstandige groepen leefden in hun eigen leefwereld of "informatiebubble". De cultuur en de structuren waren intern gericht, zodat men elkaar niet begreep.

Centrum schoof op
Dat gebeurde en gebeurt grootschalig maar ook kleinschalig, op lokaal niveau. Om dicht bij huis te blijven: De Schoof is hier een recent voorbeeld van. Vooral de afsluiting van de Graaf Willemlaan, de leegstand, en het beoogde “haltermodel”, waarbij het winkelcentrum wordt "opgerekt", zijn grote geschilpunten. Alle betrokken partijen (in en buiten de gemeenteraad) zijn het er over eens dat de Schoof een bovenwijkse voorziening dient te blijven en te worden uitgebreid. In het verleden was dat zeker zo, maar soms bekruipt me de vraag hoeveel bewoners uit andere wijken dan de wijk Centrum (wijk Krommeweg, wijk Volgerlanden) nog naar De Schoof gaan om boodschappen te doen of (recreatief) gaan winkelen. Veeleer gaan ze naar Hoogambacht of naar Walburg waar het parkeren sinds een aantal maanden gratis is. Bovendien schuift de kern/centrum van ons dorp door de bouw van de wijk de Volgerlanden steeds meer naar het zuidwesten (richting Zwijndrecht).

Bouwfonds, winkeliers en redacties schoven op
Nieuw in het proces van besluitvorming in deze casus is de nadrukkelijke aanwezigheid van de publieke opinie. De redacties van de twee huis-aan-huisbladen (De Brug en De Kombinatie) pakten hun (nieuwe) rol in dit proces door lezers uit te nodigen om hun visie te geven over de voorgestelde wijzigingen van de raad en college. Ik zie dat als een positieve ontwikkeling want deze onderhuidse onvrede krijgt nu een gezicht of een "ventiel". Ik zie het ook als een handreiking aan het gemeentebestuur om al in een vroegtijdig stadium iets met de bezwaren te doen, c.q. beleid bij te stellen. Welnu, u heeft ze vast gelezen: de reacties waren niet mals. Vooral de afsluiting van de "Grand Allee" van Ambacht (de Graaf Willemlaan) kreeg veel kritiek. Ook de zienswijzen (bezwaren) tegen het plan waren volgens de media groot (776! aldus De Kombinatie). Hierbij was een brief van de winkeliers van De Schoof leidend.

Daarbij kom nog dat behalve de publieke opinie ook het Bouwfonds, de eigenaar van de grond, enige tijd geleden zich tegen het plan van het college en de raad keerde. Bouwfonds voorziet leegstand van circa 4.000 vierkante meter in het bestaande deel. Daar staat een uitbreiding van 5.500 vierkante meter in het nu voorliggende uitbreidingsplan opgenomen. "Deze uitbreiding vindt Bouwfonds IM ongekend in de hedendaagse winkelmarkt en desastreus voor de positie van De Schoof als hoofdwinkelcentrum van Hendrik Ido Ambacht. De gehanteerde argumentatie dat de nieuwbouw wordt ingevuld door winkels die elders vanuit Hendrik Ido Ambacht naar de Schoof verhuizen, gaat volgens Bouwfonds IM maar ten dele op. Zo is Jumbo, die bijna de helft van de vierkante meters in de nieuwbouw zal bezetten, nu gevestigd in het bestaande deel van De Schoof", zo las ik in De Brug.

Schuift het gemeentebestuur op? 
Als je op een afstand staat, dan denk je hoe kan dit gebeuren? De gemeenteraad heeft een poosje terug ingestemd met een intentieovereenkomst met de projectontwikkelaar, vervolgens komen de laatste maanden andere spelers zoals de winkeliers in De Schoof en zelfs de eigenaar van de grond van De Schoof in "opstand" tegen het plan van de gemeenteraad/college/projectontwikkelaar. En als klapper op de vuurpijl: de lokale kiezers keren zich bij dit project in de media of per zienswijze massaal van het beleid af. Zelfs bij de trouwe SGP-achterban (ook wonend nabij De Schoof) leeft er veel verzet. En de vraag is wie nu eigenlijk de regie bij dit project heeft? Hoe kan de wethouder/gemeenteraad nog een oplossing vinden, die in aller ogen aanvaardbaar is?
Het gemeentebestuur is juridisch gebonden aan de intentieovereenkomst met de projectontwikkelaar. Politieke (coalitie)partijen hebben te maken met morrende kiezers, die wellicht in maart 2018 op andere (ontevredenheids) partijen zullen stemmen, ondanks de informatieavonden die het gemeentebestuur heeft georganiseerd.

Ik ben daarom benieuwd welke beleidsombuiging raad en college gaan maken.
Wellicht komt er een acceptabele oplossing zoals in het verleden bij Yulius ook is gevonden. Zoals ik al eerder heb aangegeven, is er bij een brede onderstroom in de Ambachtse samenleving ontevredenheid over het landelijke/lokale beleid. Yulius was daar een voorbeeld van, nu vlak voor de verkiezingen is dat De Schoof. Oppositiepartijen als VVD en Gemeentebelangen zullen hier zeker electoraal baat bij hebben. De positie van AUB is wel opvallend, want in tegenstelling tot de Yulius-kwestie volgt AUB bij de Schoof gedwee de lijn van het college.

Schoof de procesregisseur op?
Hoe heeft dit proces van dit plan De Schoof (dat eigenlijk deel uitmaakt van het megaplan "Verhuizing Jeugdspeelpark/bouw scholencluster/nieuwbouw De Schoof") kunnen verlopen? Wie was de procesregisseur en waarom gingen de neuzen van de verschillende spelers ineens alle kanten op? Was dit het onvermogen van de regisseur of was er geen algemene regie of coördinatie op het project?
Als onderzoeker dacht ik dat dit een mooi onderwerp voor de Rekenkamercommissie zou kunnen zijn. Toen ik echter naar de site van deze commissie keek, zag ik dat het laatste onderwerp dat ze behandelde uit 2015 (over doorwerking van de aanbevelingen) stamde. Hopelijk wordt deze commissie geen "slapende" commissie, maar kan zij bijvoorbeeld het project De Schoof toetsen aan de criteria die het rapport uit 2014 bij de informatievoorziening bij andere grote projecten hanteerde.

VerSchoof van "terrasje"
Tenslotte dacht ik dat ik bij Wikepedia had gelezen dat De Schoof bindt: "De schoof is een bundel plantmateriaal samengebonden met een bindster. De bindster kan een onderdeel van het gewas zelf zijn. Het maken van een schoof was gangbaar bij de oogst van graangewassen." 

De schoof was dus hier een samenbindend element om de oogst te vergroten. Maar momenteel is de Ambachtse schoof eerder een splijtzwam dan een "saambinder". Maar gelukkig zag ik ook bij Wikipedia een andere betekenis van de schoof. De schoof staat centraal in de schoventheorie, voor mij een hoger vorm van wiskunde en waar ik niets mee kan. Mogelijk de wiskundige politici wel, zodat er een oplossing (de "graanoogst") via deze manier kan worden gevonden voor het dilemma van de Ambachtse Schoof.

Deze bovenstaande filosofische en beschouwende gedachten kwamen bij mij op toen ik op een "terrasje" bij het winkelcentrum Hoogambacht een ijsje verorberde. Terug in de empirische werkelijkheid (back to earth) viel me op dat toen veel meer winkelend publiek was dan toen ik op het "terrasje" in De Schoof zat. Toeval? Hoe het ook zij, het einde van de feuilleton/verhaal van onze schoof blijft met zijn hoofdrolspelers tot aan het einde toe spannend! De termen "Damocles", en "het zwaard van Damocles"  schoven steeds door mij heen als titel van deze feuilleton ....

Gerelateerde wijken:
Gerelateerde straten:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.