Zomerslaap

10 juli 2001 door Willem Schneider

De politiek is weer aan haar zomerslaap begonnen. De Nederlandse siësta duurt van begin juli tot half augustus. In het gemeentehuis van Ambacht begint de gemeenteraad in de tweede helft van augustus, in Den Haag komt de Tweede Kamer begin september bijeen. Tijdens deze zomerslaap is nuttig om in de Ambachtse politiek vooruit te zien.

Onlangs was ik bij een bijeenkomst in de Ridderzaal, waar de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (de OVSE) een seminar organiseerde over de vrijheid van godsdienst in Europa. Terwijl de regeringsvertegenwoordiger uit Azerbeidzjan uitgebreid verklaarde hoe goed wel gesteld zou zijn met de godsdienstvrijheid in zijn land, dwaalde mijn gedachten af en keek ik naar het interieur van de prachtige Ridderzaal. Ik zag bijvoorbeeld prachtige gegoten ramen en mooie houten balken aan de zolder, prachtige stoelen en niet te vergeten een heel goede spreekinstallatie! Vervolgens gingen mijn gedachten uit naar de inrichting van het nieuwe gemeentehuis dat waar wij over een aantal jaren in Ambacht zullen intrekken. Hoe zal dat publieke huis er gaan zien? Ik noem dit punt met name want het punt van de bouw van een gemeentehuis of een uitbreiding van het gemeentehuis zal in de toekomst weleens een politiek issue kunnen worden. "Uitbreiding van gemeentehuizen en de bouw van regiotheaters zijn vaak breekpunten geweest in de colleges", zei een burgemeester eens. En dat kan in Ambacht natuurlijk ook gebeuren. Het punt van de uitbreiding is enkele maanden geleden in de commissie ABA geweest en er is uitgebreid over gesproken zonder dat er tussen college (lees burgemeester) en de commissie overeenstemming was. B&W zullen over enige tijd over de uitbreiding verder spreken. Wordt vervolgd dus!

Van de locatie (het gemeentehuis) naar de spelers in de zaal. De meeste politieke partijen zijn reeds bezig met het opstellen van nieuwe partijprogramma's. Deze programma's vormen uiteindelijk de basis voor het vast te stellen collegeprogramma voor de nieuwe raadsperiode.
Verder zullen de partijen een aantal nieuwe spelers naar voren schuiven waarvan er enkelen ongetwijfeld in de raadsstoelen terecht zullen komen.
Inmiddels is wel duidelijk dat er in de naamgeving van de fracties de komende periode het een en ander zal veranderen. CDA en VVD zullen hun namen wel niet veranderen. Dat ligt anders bij de fractie van PvdA/Groenlinks, omdat beide partijen elk in de toekomst afzonderlijk hun weg zullen vervolgen. Een tweede fractie die uit verschillende partijen bestaat, de SGP/GPV/RPF-fractie, zal in de toekomst bij voortzetting van de samenwerking van naam veranderen (SGP/ChristenUnie) en wellicht wordt Gemeentebelangen veranderd in Leefbaar Ambacht of iets dergelijks. Wie de nieuwe wethouders worden, houden we nu maar in het midden. De fractievoorzitters van de Tweede Kamer gingen onlangs naar de Antillen om volgens de "welingelichte kringen" een voorschot te nemen op de kabinetsformatie. In hoeverre de Ambachtse fractievoorzitters naar exotische oorden zullen reizen om daar ook vast het een en ander te regelen is mij onbekend.

Dan de spelregels. Dat is een belangrijk punt. De regering wil namelijk dat het lokale (en het provinciale) bestuur interessanter wordt voor de kiezers. Kort gezegd: de kloof tussen de kiezers en de gekozenen zou volgens het kabinet verminderen door een zelfde structuur te introduceren zoals het Nederlandse parlement kent: het dualisme. Daarbij zijn regering en parlement gescheiden eenheden, met elk een eigen verantwoordelijkheid. Ministers kunnen in deze constructie niet tegelijk kamerleden zijn en kamerleden geen ministers In de gemeenteraad is dat anders: wethouders zijn lid van de gemeenteraad en hebben ook stemrecht. De regering wil dat nu gaan veranderen. College van B&W krijgen een eigen, namelijk bestuurlijke, verantwoordelijkheid, de raad krijgt een controlerende functie met meer bevoegdheden
In de praktijk betekent dat nog al wat: de raad van Ambacht blijft 19 leden tellen. Daarnaast komen er enkele wethouders bij. Verder is het niet mogelijk dat de burgemeester en de wethouders lid zijn van raadcommissies, en de wethouder kan geen voorzitter van de raadscommissie zijn (artikel 82 van het wetsvoorstel).
Verder kan de raad een griffier benoemen (artikel 107a) en zelf een onderzoek instellen naar het beleid van het college (artikel 155a). Een belangrijk instrument in wetsvoorstel is dat de gemeente verplicht is om een Rekenkamer in te stellen (artikel 181-185).
Aan dit wetsvoorstel, dat half september in de Tweede Kamer wordt behandeld, hangt een behoorlijk financieel prijskaartje. Zeker ook de verplichting van een lokale Rekenkamer heeft aanzienlijke financiële gevolgen. Voor de gemeenten is het de vraag in hoeverre zij zelf in de financiering van de Rekenkamer en andere organisatorische zaken voor hun rekening moeten nemen. Ingrijpend is dat bestuursbevoegdheden, zoals het aangaan van privaatrechtelijke overeenkomsten, bij het college terechtkomen. Het gevolg is dat de gemeenteraad minder formele mogelijkheden heeft om invloed uit te oefenen op de manier waarop het College met burgers omgaat. Wellicht is het denkbaar dat het college op verzoek van een derde van de raadsleden alle handelingen in het kader van de bestuursbevoegdheden aan de raad ter advies voorlegt. Zo kan worden voorkomen dat de Raad altijd pas achteraf zijn oordeel kan vellen over het handelen van het College.
In elk is dus duidelijk dat het komende Ambachtse college met een raad te maken krijgt die een formeel lossere band met het college heeft. Het wordt gemakkelijker gemaakt om als raad wethouders te ontslaan. En of we daarop zitten te wachten is de vraag.
De voorbereidingen voor de nieuwe raadsperiode zijn in Den Haag en in Ambacht volle gang. Na de politieke zomerslaap zullen we zien hoe uiteindelijk het nieuwe systeem zal werken. Een goede vakantie toegewenst!
Vraag: wat vindt u van de Ambachtse gemeentepolitiek? Leest u er te weinig over? Welke raadsleden kent u? Laat me het weten.

Willem Schneider

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.