De Ambachtse kiezers laten de EP-verkiezingen links liggen

De opkomst is laag en de PVV scoort hoog.bij het aantal (voorkeur)stemmen. De gevestigde partijen in de gemeenteraad krijgen een flinke tik. Deze onderstaande tabel geeft een overzicht. De SGP/CU lijst telt in vergelijking met de andere lijsten ook veel  voorkeurstemmen: de SGP-er Bas Belder krijgt 1 van de 3 stemmen (circa 37%), die op SGP/CU lijst zijn uitgebracht.  

De opkomst (38,3%) was in Ambacht iets hoger dan het landelijke cijfer (circa 36%), maar lager dan de opkomst in 2004 (circa 41%). De lage opkomst maakt het moeilijk om een goede vergelijking te maken met bijv. de Tweede Kamerverkiezingen. Ook is ons dorp in de afgelopen vijf jaar gegroeid in inwoneraantal. Daarom maak ik een vergelijking met de recente Gemeenteraadsverkiezingen (opkomst circa 62%) en de vorige EP-verkiezingen uit 2004. 
 

Per partij valt het volgende op:

* CDA: is procentueel vrij stabiel gebleven, maar in absolute zin het aantal stemmen met een 1/3 gedaald in vergelijking met de gemeenteraadsverkiezingen. Ook is er een daling in vergelijking met de EP-verkiezingen van 2004.

* PvdA: heeft procentueel en in absolute zin een grote klap gehad: circa 2000 stemmen minder! Een vermindering van ongeveer ¾  in vergelijking met de gemeenteraadsverkiezingen, een halvering ten opzichte van de uitslag van 2004.

* VVD: gaat procentueel circa 4% achteruit, in absolute zin gehalveerd in vergelijking met de gemeenteraadsverkiezingen van circa 1600 naar 800. Ook een flinke aderlating in absolute zin in vergelijking met 2004.

*SGP/CU: is procentueel iets gestegen, maar heeft in absolute zin een flinke aderlating gehad. Hoewel SGP/CU stemmers getrouw zijn, stemden in vergelijking met de gemeenteraadsverkiezingen ongeveer 900 kiezers minder op deze combinatie. (circa 30%) Mogelijk heeft de oproep van landelijke oproep van een aantal verontruste SGP-ers om niet te stemmen hierbij een rol gespeeld. Een vergelijking met de EP-verkiezingen in 2004 leert overigens dat er nu een paar honderd mensen meer op de SGP/CU hebben gestemd dan in 2004 (circa 1700).  

De grote winnaars zitten niet in de gemeenteraad: D66 en de PVV. In vergelijking met de Tweede Kamerverkiezingen nam het aantal stemmers van de PVV  -ondanks de kritiek van de burgemeester in zijn burgerjaarverslag over 2006  op de PVV-kiezers -  met circa 330 toe: van 1010 in 2006 naar 1342 in 2009. D66 zag het aantal stijgen van 160 naar 462. De opkomst van de PVV in Ambacht is opmerkelijk omdat ons dorp niet echt te maken heeft met de “islam-problematiek”. Eerder kan worden verondersteld dat een stem op PVV een signaal van ontevredenheid is met het instituut "Europese Unie", het regeringsbeleid ten aanzien van de EU of ten aanzien van het regeringsbeleid in het algemeen (of een combinatie van deze drie oorzaken). Maar ook de ontevredenheid ten aanzien van het regeringsbeleid valt moeilijk te verklaren: op het eerste gezicht zou een calvinistisch dorp als Ambacht blij moeten zijn met twee christelijke partijen in de regering....

In vergelijking met de EP-verkiezingen uit 2004 boeken Groenlinks en de SP nu een lichte winst. Mogelijk kan deze winst worden verklaard door de groei van het inwoneraantal.

Deze uitslagen zijn moeilijk door te vertalen naar de zetelverdeling in de Ambachtse raad. De opkomst is immers 24% minder. Duidelijk is wel dat de PVV-aanhang groeit in ons dorp. Het blijft speculeren waar deze (groei van de) stemmen vandaan komen, temeer omdat de lokale groeperingen niet aan de EP-verkiezingen hebben deelgenomen. De PVV kan wellicht daar een deel van hun aanhang hebben, maar ze kan ook uit de VVD, SGP/CU, de PvdA en het CDA komen. Duidelijk is in elk geval dat er rechts van de VVD in Ambacht een electoraal gat is ontstaan. De interessante vraag is hoe dat gat wordt opgevuld. Maakt de VVD plaatselijk een ruk naar rechts om dat gat op te vullen? Dan raakt ze mogelijk kiezers kwijt aan de links-liberale stroming, namelijk D66. Deze partij maakt een "reborn"  door als het gevolg van het  "Pechtold-effect". Of wordt het gat opgevuld door nieuwe politieke entrepreneurs die zich als PVV-ers opwerpen om deze 2 tot 3 zetels  te bemachtigen? Ik ben zeer benieuwd of er politieke ZZP-ers zijn die zich plaatselijk voor de PVV zullen inzetten! Deze uitslag maakt de toekomstige politieke stabiliteit in de gemeenteraad en die voor de coalitiepartijen er niet groter op!! Het politieke landschap in de raad kan er na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010 heel anders uit zien dan nu het geval is.

Hoe zit het met de uitslagen per wijk?
Zoals u weet, zijn er 15 stembureaus, verspreid over 4 wijken: Centrum, Krommeweg, Volgerlanden, Sandelingen-Ambacht. Opvallend is in absolute zin het stemgedrag van degenen die in de bureaus in de wijk Volgerlanden hebben gestemd. In vergelijking met de andere wijken scoort de PVV hier het hoogst in absolute zin.Ook D66 en de VVD scoren hoog in de Volgerlanden.
CU/SGP scoort relatief hoog in de wijk Centrum. Dat geldt ook voor het CDA. Verder is opvallend dat het stempatroon in Krommeweg-Noord (Bekestein) afwijkt: er zijn betrekkelijk veel kiezers die stemmen op de PVV, weinig op de CU/SGP. Ook de SP en Groenlinks trekken hier een groot deel van hun stemmers vandaan.

Regionaal

Regionaal (in de Drechtsteden) wijkt de Ambachtse uitslag af van die van Dordrecht, Zwijndrecht en Papendrecht. In deze plaatsen is de PVV de grootste partij geworden. Evenals in Alblasserdam en Sliedrecht bleef de SGP/CU in ons dorp de PVV voor.

Voorkeurstemmen

Zoals u weet, ben ik als politicoloog sterk geinteresseerd in de voorkeurstemmen. De PVV wint hier duidelijk in vergelijking met andere partijen: Geert Wilders  bleef slechts enkele procenten achter bij de lijsttrekker van de PVV (42% tegen 49%).

Ook de gecombineerde lijst SGP/CU heeft veel voorkeurstemmen in vergelijking met de andere lijsten: Bas Belder kreeg 36,6% van de stemmen die voor de SGP/CU lijst kozen. De lijsttrekker, de CU-man Peter van Daalen, ontving 55,6% van deze lijst: 1 op 2 stemmers op deze lijst kozen hem. In absolute zin: 748 stemmen voor Belder, 1136 voor Van Daalen. Het SGP-smaldeel was goed voor circa 800 voorkeurstemmen (ongeveer 39%).

. Bij de andere partijen kwam alleen bij de VVD-lijst de nr. 2 boven de 10% voorkeurstemmen uit.